Trước những bài test thực sự khó nhằn, Liverpool của Slot đá ra sao?

Cho đến bây giờ, đó vẫn là một vấn đề mà Arne Slot đã cố hết sức để xử lý. Cho đến kỳ FIFA Days gần đây nhất, vị HLV trưởng của Liverpool đã nhiều lần nhắc tới lịch trình thi đấu đầu mùa giải khi tự đánh giá về sự khởi đầu của đoàn quân mà ông dẫn dắt. 

Theo nhà cầm quân người Hà Lan, chuỗi trận đấu bắt đầu từ sau đợt FIFA Days tháng 10 cho tới đợt FIFA Days tháng 11 mới đây sẽ là thước đo uy tín nhất cho triển vọng của The Reds ở mùa giải này.

Chuỗi trận đó bao gồm những màn đối đầu với Chelsea, Arsenal, Brighton & Hove Albion và Aston Villa ở Premier League, xen vào giữa chúng là 2 trận đấu với RB Leipzig và Bayer Leverkusen ở Champions League, cũng như chuyến hành quân tới Brighton thuộc Carabao Cup. 

“Nếu bạn đánh giá đội bóng của mình chỉ với phong độ của 1 tuần, điều đó không công bằng đâu,” Slot nói với các phóng viên trước trận đấu với Chelsea hồi tháng trước. “Chúng ta chỉ nên đánh giá về tập thể này sau chuỗi trận dài hơi sắp tới – không phải là 3 trận, mà là 6, 7 hoặc 8 trận. 4 tuần tới sẽ làm sáng tỏ hơn thực lực của chúng tôi.”

Sau đó, với 6 chiến thắng và 1 trận hoà, Liverpool không chỉ vượt qua chuỗi trận đó với thành tích bất bại mà còn chiếm lĩnh ngôi đầu bảng ở cả Premier League lẫn “giai đoạn league” của Champions League, đồng thời tiến vào vòng tứ kết của Carabao Cup. 

Không khó để thấy rằng phong độ tuyệt vời ấy chủ yếu được tạo nên bởi sự hiệu quả của thứ bóng đá mà Arne Slot mang tới và sự nhịp nhàng, mượt mà của tập thể The Reds trong việc vận hành nó, qua đó giải thích cho một biểu ngữ đang bắt đầu xuất hiện thường xuyên ở khu khán đài The Kop lừng danh trong các trận đấu trên sân Anfield, “Cỗ máy của Arne Slot”. 

Trong bối cảnh 2 thử thách cực đại đang chờ đợi họ ngay phía trước, những cuộc đối đầu với Real Madrid và Manchester City nội trong tuần này, liệu giờ đây chúng ta đã có thể đúc kết được những gì về Slot và đội bóng của ông khi họ phải đối mặt với những bài test thực sự khó nhằn – và chúng gợi ý gì về triển vọng của The Reds ở mùa giải này? 

NHẬP CUỘC THẬN TRỌNG

Slot có những điểm tương đồng về phong cách với người tiền nhiệm Jurgen Klopp, nhưng cường độ thi đấu khi nhập cuộc không phải là một trong số đó. 

Vào đầu triều đại của mình, Klopp đã yêu cầu các cầu thủ phải ngay lập tức đoạt lấy thế chủ động sau khi tiếng còi khai cuộc cất lên – còn dưới thời Slot, Liverpool dường như cố tình khiến cho hiệp một các trận đấu của họ trở nên “tĩnh lặng”. 

Slot muốn The Reds kiểm soát bóng thật chặt, nhưng mục tiêu đó đã trở nên khó khăn trong 45 phút đầu của những trận đấu mà đối thủ của họ cũng rất giỏi trong việc chiếm giữ quả bóng. Do đó, Liverpool chỉ được ghi nhận tỷ lệ kiểm soát bóng dưới 50% trong hiệp một của các trận đấu với Chelsea, Arsenal, Brighton (ở Premier League) và Leverkusen.

Hệ thống 4-2-4 trong giai đoạn không bóng của họ là một nền tảng tuyệt vời để thi triển đấu pháp phòng ngự từ xa, pressing tầm cao, nhưng khi chạm trán những đối thủ thực sự mạnh mẽ, tính hiệu quả của nó trở nên bất đồng nhất.

Chelsea đã khai thác đội hình này của Liverpool bằng cách tạo thế áp đảo quân số ở khoảng không gian phía sau 4 tiền đạo đối thủ, chủ yếu là bằng hậu vệ cánh Malo Gusto, khiến Ryan Gravenberch bị cô lập ở trung tâm sân đấu trong khi Curtis Jones phải theo kèm Cole Palmer.

The Blues đã xuyên thủng được các lớp phòng ngự của The Reds, phần lớn là nhờ những động thái đẩy nhanh tốc độ tấn công của Moises Caicedo – ví dụ như trong tình huống tạo cơ hội của anh cho Nicolas Jackson trong hiệp một trận đấu…

…và trong tình huống anh kiến tạo cho bàn thắng cân bằng tỷ số của Jackson.

Những rủi ro của hệ thống 4-2-4 đã một lần nữa được kiểm nghiệm trước Arsenal khi Mikel Arteta sử dụng Kai Havertz và Leandro Trossard để tạo lợi thế quân số ở khu vực trung tuyến. Nhưng lần này, Liverpool đã chuẩn bị tốt hơn cho kịch bản đó và không còn bị rơi vào thế nguy cấp bởi những đường chọc khe ở 2 bên “nách” của hàng thủ giống như trong trận đấu với Chelsea nữa.

Những vấn đề đã nói cũng đã bị phơi bày trong cuộc đối đầu Brighton trên sân nhà Anfield. Liverpool đã tỏ ra bế tắt thấy rõ khi cầm bóng, và có những lúc để cho đội bóng của Fabian Hurzeler đạp tung cánh cửa dẫn tới khung thành của mình.  

Mặc dù The Reds đã điều chỉnh hệ thống pressing của mình để gia tăng tính linh hoạt, nhưng Brighton vẫn thành công trong việc dụ dỗ đoàn quân của Slot đẩy cao đội hình rồi khai thác khoảng trống mênh mông giữa 4 tiền đạo và 2 tiền vệ của họ - pha tấn công dẫn tới bàn mở tỷ số của đội khách đã được phát động bằng chính cách này…

…và Georginio Rutter đã có được một cơ hội để nâng tỷ số lên 2-0 cũng bằng chính công thức này. Liverpool đã pressing cực quyết liệt, nhưng vẫn để lộ ra khoảng trống để Yasin Ayari dẫn bóng vào rồi chuyền lên cho Rutter. 

Những vấn đề trên đã được giải quyết trong trận đấu với Leverkusen, đội bóng đã áp dụng một lối chơi tương tự Brighton và chỉ đạo các cầu thủ chơi thật linh hoạt về mặt vị trí nhằm mục tiêu đánh bại hệ thống pressing tầm cao của The Reds để xâm nhập vào khu vực 1/3 cuối sân đối thủ.

Tuy nhiên, đoàn quân của Xabi Alonso thường bị kìm hãm ở vòng tròn trung tâm sân đấu và gần như chẳng thể đe dọa khung thành Liverpool, như biểu đồ minh họa dữ liệu “bàn thắng kỳ vọng” (xG) của 2 đội trong trận đấu đó cho thấy dưới đây. 

Sau trận đấu với Leverkusen, Slot đã đưa ra thêm một lời giải thích khác về khuynh hướng nhập cuộc chậm rãi, tĩnh lặng của Liverpool dưới sự dẫn dắt của ông. 

“Giống như nhiều lần trước, các HLV đối thủ thường thay đổi chiến thuật của mình khi họ hành quân tới Anfield hoặc khi họ đấu với chúng tôi,” ông nói. “Chúng tôi đã xem rất nhiều trận đấu của Leverkusen, nhưng tôi chưa bao giờ thấy Boniface đá ở cánh trái. Vậy nên họ đã chơi mà không có số 9 trong trận này và đó là lý do họ rất nhiều lần tạo được lợi thế quân số ở khu trung tuyến. Điều này khiến cho việc pressing tầm cao trước họ trở nên khó khăn.”

Cần đến khoảng thời gian giải lao giữa 2 hiệp để điều chỉnh hệ thống, đấu pháp là một chuyện rất dễ hiểu đối với một vị HLV trưởng và một đội ngũ cầu thủ còn chưa sát cánh bên nhau tròn 20 trận. Khoảng nghỉ này có giá trị rất lớn đối với Slot, để ông có thể truyền đạt những ý tưởng của mình một cách rõ ràng hơn. 

NHỮNG ĐIỀU CHỈNH CHIẾN THUẬT

Để trở thành một nhà cầm quân hàng đầu, sự linh hoạt về chiến thuật là yếu tố bắt buộc phải có. 

Khả năng thích nghi, giải quyết vấn đề mới và “vạch trần” các nhược điểm của đối thủ là những điểm nhấn trong màn trình diễn tập thể của Liverpool trong hiệp hai của các trận đấu. 

Đúng là tỷ số khi ấy có đóng một vai trò lớn trong chuyện này, nhưng rõ ràng là trong hiệp hai trận đấu với Aston Villa tính kiểm soát của Liverpool khi cầm bóng đã gia tăng cao hơn nhiều so với hiệp một. Họ đang dẫn trước 1-0 và đã không để cho ham muốn nới rộng cách biệt khiến bản thân để lộ ra những sơ hở. 

Đáng chú ý nhất là những điều chỉnh nhỏ mà Slot đã đưa ra để nâng cấp khâu pressing, ngăn trở đối thủ phát triển bóng trong hiệp hai của các trận đấu. Nhà cầm quân người Hà Lan đã nhiều lần chia sẻ rằng sự gia tăng về cường độ và mức độ quyết liệt chính là những thay đổi chủ chốt giúp Liverpool chiếm thế chủ động. 

Hiệu quả của những điều chỉnh mà ông thực hiện là rất rõ ràng, như bảng dưới đây cho thấy, Liverpool đã liên tục biến tỷ số thua hoặc hòa trong hiệp một của các trận đấu thành chiến thắng nhờ màn trình diễn của họ trong hiệp 2. 

Sau những thành công trong hiệp một, Brighton đã buộc phải chơi bóng dài nhiều hơn thấy rõ trong hiệp hai, vì Liverpool đã gia cố khu trung tuyến với một khối đội hình chặt chẽ hơn. 

Cường độ gây áp lực của khối đội hình đó cũng đã được đẩy mạnh hơn trong hiệp hai trận đấu với Leverkusen. Trong ví dụ bên dưới, Alexis Mac Allister đang dâng rất cao sau khi Liverpool ép cho đối thủ đến từ Đức phải đưa bóng về lại phía sau. Đường chuyền vội vàng của Piero Hincapie đã đi ra thẳng ngoài biên và từ quả ném biên sau đó, The Reds đã ghi bàn mở tỷ số. 

Còn khi Liverpool đã chiếm được lợi thế dẫn trước trong hiệp 1, họ sẽ đặt tính kiểm soát lên hàng đầu. Tỷ lệ kiểm soát bóng của đội bóng này trong các hiệp hai của chuỗi trận đấu từ sau đợt FIFA Days tháng 10 tới đợt FIFA Days tháng 11 đều là từ 50% trở lên, trừ trận đấu với Chelsea. Khi đụng độ những đối thủ giỏi chuyển trạng thái như Aston Villa và RB Leipzig, họ chi phối trận đấu bằng sự “tĩnh lặng”.

Tỷ số của 2 cuộc đối đầu kể trên đều là 1-0 nghiêng về phía Liverpool khi chúng bước vào giai đoạn cuối trận, nhưng so với 15 phút cuối căng thẳng, gay cấn trước Leipzig, The Reds đã cho thấy sự tiến bộ rõ rệt khi không cho Aston Villa có được bất kỳ cơ hội quật khởi nào. 

Slot cũng đã thể hiện sự sáng tạo trong tư duy chiến thuật của ông thông qua các đội hình xuất trận. Sự điều chỉnh thú vị nhất của nhà cầm quân người Hà Lan là ở vị trí số 9 – một phương án chữa cháy cho chấn thương của Diogo Jota. 

Trong trận đấu với Brighton tại Carabao Cup, Slot đã bố trí trên hàng công 2 tiền vệ tấn công thay vì 1 trung phong. Ông từng triển khai hệ thống này trong trận đấu giao hữu tiền mùa giải với Real Betis ở Mỹ, và nó đã giúp The Reds kiểm soát bóng tốt hơn. 

Trong trận đấu với Leverkusen, chiến lược gia 46 tuổi đã bố trí Luis Diaz đá tiền đạo trung tâm và được đền đáp bằng một cú hattrick từ ngôi sao người Colombia.

“Chúng tôi đã chỉ đạo Lucho (Diaz) chơi lệch sang cánh trái hoặc lui xuống trung tuyến trong quá trình đảm nhận vị trí này và gây bất ngờ cho anh ta (trung vệ Jonathan Tah) bằng những pha bứt tốc đột ngột thoát ra phía sau hàng thủ đối phương – thực ra thì không chỉ có Tah, nhưng nói chung là thế. Nếu bạn xem lại bàn thắng đầu tiên, không khó để thấy nó được tạo nên bởi chính công thức đó – Curtis Jones đã có một đường chuyền tuyệt vời.

“Tah là một trong những hậu vệ xuất sắc nhất ở Đức, thậm chí có khi là xuất sắc nhất luôn. Nhưng anh ta giỏi đối phó với một tiền đạo mục tiêu điển hình hơn là một tay trung phong hay lui xuống trung tuyến.”

BỨC TƯỜNG PHÒNG NGỰ

Thành tích xuất sắc của Liverpool trong những tuần gần đây phần lớn là nhờ khả năng đảm bảo an toàn cho khung thành. 

Ngoại trừ trận đấu với Brighton ở Premier League, ngay cả khi đối thủ có thể xâm nhập vào khu vực 1/3 cuối sân của The Reds, họ cũng sẽ vấp phải sự ngăn trở của bức tường thành vững chắc được dựng lên bởi Ibrahima Konate và Virgil van Dijk.

Sau 12 trận đã chơi, đoàn quân của Slot chính là đội bóng để thủng lưới ít nhất Premier League 2024/25 (8 bàn thua) và mới chỉ có 4 trận được ghi nhận dữ liệu bàn thua kỳ vọng (xGA) cao hơn 1. 

Hai trong số đó là trong chuỗi trận đấu từ sau đợt FIFA Days tháng 10 tới trước đợt FIFA Days tháng 11, các cuộc đối đầu với Brighton & Hove Albion (1,01) và Aston Villa (1,38), tuy nhiên những cơ hội của Villa chủ yếu đến từ các tình huống cố định. Còn 2 lần còn lại là trong các chiến thắng 3-0 trước Manchester United (1,36) và Bournemouth (1,08), khi phần lớn dữ liệu xG của đối thủ được tạo ra vào cuối trận. 

Cặp trung vệ đáng tin cậy của Slot đang chơi tuyệt hay và cho thấy họ hoàn toàn có thể đối phó với các đối thủ mạnh vì trình độ của họ không hề giảm sút. 

Trong số các hậu vệ đã chơi ít nhất 700 phút ở Premier League mùa này, chỉ có Ezri Konsa của Aston Villa là đạt tỷ lệ đấu tay đôi thành công (83%) cao hơn Konate (73,4%), với 47 chiến thắng trên 64 tình huống. Van Dijk đứng thứ 7 giải đấu, thắng 49 trên 74 tình huống, đạt tỷ lệ 66,2%. 

Cả 2 người họ đều nằm trong Top 5 về tỷ lệ thắng không chiến của những hậu vệ Premier League đã chơi ít nhất 700 phút mùa này. Konate đứng đầu bảng với con số 82,4%, còn Van Dijk đứng thứ 5 với 71,7%. 

CHUYỂN TRẠNG THÁI

Chuyển trạng thái cực nhanh. Nhịp độ tấn công cực cao. Dứt điểm lạnh lùng. Đó là đặc trưng của Liverpool trong thời kỳ đỉnh cao của triều đại Jurgen Klopp.

Người ta dự đoán rằng sự thay đổi về phong cách thi đấu dưới thời Slot là Liverpool sẽ áp dụng một chiến lược xem trọng việc kiểm soát bóng hơn, triển khai bóng thận trọng, và kiên nhẫn, có kiểm soát khi tổ chức tấn công. 

Sự sụt giảm của The Reds trong số liệu “các đợt tấn công trực diện”, được thể hiện qua biểu đồ bên dưới, đã củng cố cho quan điểm cho rằng lối tấn công của họ dưới thời Slot đã trở nên đa dạng và linh hoạt hơn. “Các đợt tấn công trực diện” là những đợt kiểm soát bóng sống bắt đầu từ phần sân nhà của đội cầm bóng, có ít nhất 50% số đường chuyền là di chuyển quả bóng về phía khung thành đối thủ và kết thúc bằng một cú dứt điểm, hoặc 1 pha chạm bóng bên trong vòng cấm đối thủ.

Phong cách tấn công thận trọng, chậm rãi hiện tại cũng đã tác động đến dữ liệu thống kê về số pha dứt điểm của Liverpool. Tại Premier League, The Reds đang được ghi nhận tần suất dứt điểm trung bình mỗi trận thấp nhất kể từ năm 2018 (14,1), còn tỷ lệ những cú dứt điểm bên trong vòng cấm (73,5%) và tỷ lệ dứt điểm trúng đích (42,6%) thì lại đạt mức cao nhất. 

Tuy nhiên, phản công nhanh vẫn là một điểm mạnh cực đáng sợ của Liverpool. 

Cả hai bàn thắng của họ, và phần lớn những cơ hội ngon ăn nhất mà họ tạo ra được trước Villa đều đến từ các pha phản công nhanh.

Trong trận đấu đó, cả hai pha phản công dẫn tới 2 bàn thắng của Liverpool đều bắt nguồn từ các tình huống bóng ch.ết của đối thủ. Trong hiệp 1, Darwin Nunez đã ghi bàn sau 1 tình huống phạt góc thất bại của đội khách…

…và sau đó đến lượt Mohamed Salah ấn định chiến thắng cho The Reds vào cuối trận sau một pha ném biên dài của Villa. 

Rõ ràng Liverpool hoàn toàn có thể chuyển sang lối tấn công tốc độ cao một cách mượt mà nếu muốn. 

Trong trận đấu với Arsenal, họ đã gặp khó khăn trong việc tạo cơ hội ghi bàn khi đoàn quân của Mikel Arteta chủ động nhường thế ép sân và ưu thế kiểm soát bóng cho The Reds trong hiệp 2, nhưng trong một khoảnh khắc The Gunners đẩy cao đội hình, Trent Alexander-Arnold đã tung ra một cú phất dài đưa bóng từ bên phần sân Liverpool lên thẳng khu vực 1/3 cuối sân đối thủ để Nunez kiến tạo cho Salah ghi bàn gỡ hòa. 

Bàn thắng mang về 3 điểm cho The Reds trước Brighton cũng đến từ một pha phản công do Curtis Jones dẫn dắt. 

Chiến thắng trước Leverkusen cũng là câu chuyện tương tự. Cả 3 pha ghi bàn của họ sau bàn mở tỷ số của Diaz đều đến từ các tình huống chuyển trạng thái, phản công nhanh. 

Liverpool không thực sự hoàn hảo trong chuỗi trận đã nói, nhưng họ vẫn giành được những kết quả tích cực ở mọi trận đấu trong số này. Khi Slot tích lũy thêm kinh nghiệm và các cầu thủ thích nghi 100% với những phương pháp của ông, The Reds chắc chắn sẽ còn mạnh mẽ hơn nữa. 

Lúc đó, họ sẽ chẳng cần phải lo sợ dù cho đối thủ có là Manchester City hay Real Madrid.