Lamine Yamal: Câu chuyện đằng sau tuyệt kĩ trivela

Đây là một kỹ năng mà Lamine Yamal đang nâng tầm thành một nghệ thuật – và là một lý do khác khiến tài năng trẻ 17 tuổi này trở thành một trong những cầu thủ thú vị nhất làng bóng đá thế giới.

Tiền đạo trẻ của Barcelona đã sử dụng “trivela” – một kỹ thuật dứt điểm hoặc chuyền bóng bằng má ngoài bàn chân – để tạo nên 3/9 pha kiến tạo của cậu ở La Liga mùa giải này.

Lần gần đây nhất là trong trận đấu với Mallorca hồi tuần trước, trước đó là trong trận derby thành phố Barcelona với Espanyol hồi ngày 3 tháng 11, nhưng đẹp nhất là cú trivela trước Villarreal hồi tháng 9.

Trivela là một từ tiếng Bồ Đào Nha, và câu chuyện đằng sau cái tên này vẫn chưa được xác định rõ ràng. Ở Brazil, nơi mà tiếng Bồ Đào Nha là ngôn ngữ chính thức, những pha sút / chuyền kiểu này được gọi là Tres Dedos, vì chúng được thực hiện bằng cách sử dụng 3 ngón chân phía má ngoài bàn chân. Tiền tố ‘tri-’ có nghĩa là 3 của một cái gì đó.

Giả thuyết được công nhận rộng rãi nhất để giải thích về trivela là cái tên này bắt nguồn từ một hiện tượng vật lý tên là trivelocidade. “Có lẽ trivela là một cách viết tắt của thuật ngữ đó. Rất khó để tìm ra bất kỳ nguồn gốc từ nguyên nào khác cho cái tên này, bởi vì nó chỉ bắt đầu được sử dụng vào thế kỷ 20 và hoàn toàn nằm trong giới bóng đá,” giáo sư Salvato Trigo của đại học Fernando Pessoa University ở Porto, Bồ Đào Nha, viết vào năm 2018.

Có một giả thuyết khác ít phổ biến hơn, nhưng nghe cũng hợp lý không kém. Theo giả thuyết này, từ trivela được sử dụng ở Porto để chỉ những đôi giày có khóa chủ yếu được dùng bởi giới thượng lưu. Những chiếc khóa này, hay còn gọi là trivelas, được đặt ở phía má ngoài của giày, vì thế việc sút / chuyền bằng chúng sẽ khiến quả bóng đi rất xoáy. 

Hậu vệ trái huyền thoại người Brazil Roberto Carlos, cựu tiền đạo người Bồ Đào Nha Ricardo Quaresma, Luka Modric của Real Madrid và nhà vô địch World Cup 1970 – tiền vệ tấn công người Brazil Rivellino là những bậc thầy lừng lẫy nhất về trivela với những cú đá phạt, những cú sút và những đường chuyền tuyệt đẹp.

Còn ngày nay, nó đang trở thành thương hiệu của Lamine Yamal.

“Lamine đã sử dụng kỹ thuật này từ khi còn rất nhỏ,” Jordi Font, HLV trưởng của Yamal ở đội U-10 Barcelona và hồi ấy thường tới nhà bố cậu ở Rocafonda, phía bắc Barcelona, để đưa cậu tới các trận đấu, kể với The Athletic.

“Tôi nghĩ việc này bắt nguồn từ nguồn cội bóng đá đường phố của cậu ấy – qua những trận bóng ở sân futsal gần nhà cậu ấy, nơi mà bạn có thể tận dụng các bức tưởng để chuyền và rê bóng qua đối thủ, và tha hồ ‘bung lụa’ sự láu lỉnh khi đấu với các đối thủ lớn tuổi hơn.”

Albert Puig cũng đã chứng kiến chuyện này khi dẫn dắt Yamal ở đội U-12 Barcelona.

“Chiêu này không có được huấn luyện ở La Masia đâu, chúng tôi không hề hướng dẫn nó cho bọn trẻ,” Puig khẳng định với The Athletic. “Ở lò đào tạo trẻ của Barca, người ta muốn hướng bọn trẻ tập trung chơi một chạm, hai chạm nhiều nhất có thể. Chuyện này vừa có lợi, vừa có hại, nhưng thực tế là Yamal đã có được kỹ năng đình đám này là nhờ cho phép bản thân cầm bóng lâu hơn.

“Hồi đó, Lamine vẫn chưa dùng kỹ thuật này để tạt bóng, giống như cậu ấy đã làm trước Mallorca, vì lực chân của cậu ấy chưa đủ mạnh để làm thế. Nhưng còn dẫn bóng, chuyền bóng, phối hợp với các đồng đội, cũng như những tình huống dứt điểm… chúng tôi đã rất nhiều lần chứng kiến Lamine dùng má ngoài chân trái để làm mấy việc này.”

***

Trước các trận đấu, Yamal thích lên YouTube và tìm kiếm các video về những pha bóng “highlight” của nhiều ngôi sao khác nhau như Neymar, thần tượng từ thuở nhỏ của cậu, và Lionel Messi để học hỏi, sao chép. Nhưng riêng trivela thì được cậu thi triển trên sân đấu một cách hết sức tự nhiên – cho thấy rõ ràng nó đã được khắc sâu vào trong bản năng của cậu.

Cả 3 pha kiến tạo bằng trivela của cậu ở mùa này chính là minh chứng cho điều đó, vì tất cả chúng đều diễn ra trong những tình huống mà các hậu vệ không thể ngờ tới là cầu thủ trẻ này sẽ chuyền bóng như thế.

Dưới đây là vị trí nhận bóng của Yamal trước pha kiến tạo trong trận đấu với Villarreal, khi cậu nhận thấy Raphinha sắp bứt tốc thoát ra phía sau hàng thủ đối phương.

Còn đây là đường chuyền mà cậu thực hiện sau đó.

Trong trận đấu với Espanyol hồi tháng trước, cậu cũng đã dùng trivela để kiến tạo cho Dani Olmo khi tiền vệ tấn công này đột phá vào vòng cấm đối thủ.

Tiếp theo là pha kiến tạo trivela gần đây nhất, trước Mallorca – một tình huống mà người thầy cũ Puig của Yamal đã phân tích về chuyện quyết định mà cậu đưa ra khó đoán tới mức nào.

“Nhìn vào tư thế ban đầu của cậu ấy, không có vẻ gì là cậu ấy sẽ rê bóng cắt vào phía trong sân đấu bằng chân trái cả,” Puig nhận định. “Tay hậu vệ đã để mở ra khoảng trống để cậu ấy có thể đi bóng bằng chân phải đâm xuống đường biên ngang, nhưng thay vào đó cậu ấy lại quất một pha trivela ngay tại đây.”

Sự tự tin của ngôi sao tuổi teen này giờ đây đã tăng cao đến mức cậu thậm chí còn đang cố ghi bàn bằng trivela – và gần như đã làm được điều đó trước Sevilla hồi tháng 10.

Yamal nhận bóng ở phía cánh trái sân đấu, gần rìa vòng cấm đối thủ, và đã khiến mọi người kinh ngạc với một cú sút tưởng chừng bất khả thi…

…nhưng đáng tiếc là thủ môn Orjan Nyland cũng đã có một pha cứu thua xuất sắc.

“Lamine chắc chắn sẽ tiếp tục tận dụng tuyệt chiêu này, bởi vì cậu ấy đã chứng minh được rằng nó thực sự hiệu quả chứ không phải chỉ là một trò biểu diễn làm màu vô hại,” Font khẳng định. “Những quả tạt như thế này cực kỳ hữu ích trong việc đưa quả bóng vượt qua các hậu vệ đầu tiên, bởi vì độ xoáy của chúng sẽ khiến cho nhiệm vụ cắt bóng của họ trở nên rất khó khăn. Yamal sẽ tiếp tục thử nghiệm những chiêu thức mới mẻ, bởi vì khả năng kỹ thuật của cậu ấy cho phép cậu ấy thực hiện các pha bóng mà những người khác không thể ngờ đến.”

Puig tán đồng. “Khả năng sáng tạo, cùng với những thay đổi về thể chất, sẽ tiếp tục định hình sự nghiệp cầu thủ của Lamine.”

“Lionel Messi là một ví dụ điển hình – nói trước là tôi chẳng có ý so sánh hai người họ với nhau đâu nhé, bởi vì tôi không nghĩ việc đó sẽ tốt cho Lamine. Nhìn vào thuở ban đầu của ngôi sao người Argentina ở Barcelona và lối chơi của cậu ấy hiện tại, sự khác biệt là rất rõ ràng. Messi đã từ một tiền đạo cánh thuần túy nhiệt huyết cực kỳ bùng nổ, bất khả ngăn cản bên cánh phải biến thành một cầu thủ biết cách giữ sức, đọc trận đấu siêu phàm và lang thang tìm kiếm cơ hội ‘bung lụa’ từ một vị trí bó vào phía trong trung lộ - lối đá mới này của cậu ấy cũng đã mang tới cho Barca một thứ vũ khí đáng kinh ngạc.

“Chúng ta chưa thể biết chính xác Lamine sẽ tiến hóa thành kiểu cầu thủ như thế nào trong tương lai, nhưng cậu ấy có thừa tài năng và sự thông minh để tiếp tục thử nghiệm những điều mới mẻ và bổ sung thêm một mớ ‘món vũ khí’ hữu dụng khác cho bản thân.”

Sau tuyệt phẩm trivela gần nhất trước Mallorca, Yamal đã được kênh truyền hình TV3 của Catalan phỏng vấn.

“Làm thế nào để thực hiện mấy đường chuyền kiểu này của em trong game đây nhỉ?” một phóng viên hỏi.

Yamal, một game thủ cuồng nhiệt, khoái chí trả lời: “Dễ thôi mà. Anh chỉ cần bấm L2 trước rồi bấm chuyền là được, hãy thử xem! Em thấy đây là một chiêu chuyền bóng mà em có thể làm rất tốt, em rất tự tin về việc này, vậy nên em sẽ tiếp tục thực hiện nó.”

Sáng ngày hôm sau trân đấu, thành phố Barcelona đã thức dậy cùng hình ảnh đường chuyền của Yamal được lưu danh trên đường phố.

Một nghệ sĩ địa phương tên là Miki Noelle đã biến bức ảnh Yamal đang thực hiện động tác trivela thành một sticker và in ra rồi dán lên một bức tường ở quận Gracia. Noelle đã sản xuất ra nhiều sticker mang các chủ đề liên quan đến Barcelona ở mùa giải này, minh họa những khoảnh khắc đẹp nhất của họ dưới thời vị tân HLV trưởng Hansi Flick cho đến nay.

Tấm sticker Yamal, với dòng chú thích “L2 + X” phía trên, đã “viral” trên mạng xã hội đến mức chính Yamal cũng nhìn thấy, chia sẻ nó, đồng thời dùng luôn nó làm ảnh đại diện cho tài khoản Instagram của mình trong 1 tuần.

Chắc chắn đây sẽ không phải là lần cuối cùng những cú trivela của Yamal được tôn vinh ở Barcelona.