Liệu Harry Kane có phải là "Cristiano Ronaldo" của ĐT Anh?

Chúng ta cần bàn luận về Harry Kane. ĐTQG Anh giờ đây đã được bước vào vòng bán kết của một giải đấu lớn khác. Tuy nhiên, người đội trưởng, thủ lĩnh, “thần hộ mệnh”, tiền đạo chủ lực và đồng thời là tay săn bàn vĩ đại nhất từ trước đến nay của họ lại đang thi đấu như thể một con bù nhìn bị viêm khớp.

OK. Đúng là nhận xét như vậy thì thật quá lời. Cho đến nay, Kane đã ghi 2 bàn sau 5 trận đấu của Tam Sư ở Euro 2024, sự hỗ trợ mà anh nhận được từ các đồng đội nhìn chung đã dao động từ mức tầm thường đến mức không tồn tại, và có vẻ như tiền đạo này đang gặp khó khăn về thể lực. Nhưng chính cái cách bản thân anh thể hiện trên sân đấu rõ ràng cũng rất đáng đặt ra hàng loạt câu hỏi.

Những câu hỏi kiểu như: Anh ta có đang khoẻ mạnh không? Chính xác thì hiện tại anh ta có đang đóng góp được gì cho đội hay không? Và phải chăng giờ đây anh ta chính là Cristiano Ronaldo của đội tuyển Anh?

Trong những năm trước đây, câu hỏi cuối cùng trong 3 câu trên sẽ được xem là một lời khen đáng tự hào, nhưng vào năm 2024 này thì nó lại chính là một lời chỉ trích – nó có hàm ý bảo rằng Kane chỉ được giữ lại trong đội nhờ vào danh tiếng của anh và rằng vị HLV trưởng của anh chẳng đủ gan để đưa ra một quyết định khó khăn. Nhưng liệu điều đó có phải là sự thật?

Công bằng mà nói thì câu hỏi về tình trạng thể lực nghe có vẻ là câu hỏi phù hợp nhất, bởi vì khi Kane khoẻ mạnh và “vào guồng” thì anh chắc chắn chính là một trong những tiền đạo xuất sắc nhất thế giới.

Thật ra, ngôi sao của Bayern Munich đủ thể lực để đá chính tất cả các trận đấu của đội tuyển Anh tại kỳ Euro này, chơi 464 phút, có 2 trận đá trọn vẹn và 3 trận được thay ra khi trận đấu chưa kết thúc (ở phút 70 trong trận đấu với Đan Mạch tại vòng bảng, phút 105 trong trận đấu với Slovakia ở vòng 16 đội và phút 109 trong trận đấu tứ kết với Thuỵ Sĩ).

Nhưng Kane đã phải bước vào giải đấu này với một chấn thương lưng gặp phải vào cuối mùa giải 2023-24 tại Bayern Munich, và HLV trưởng Thomas Tuchel đã gọi nó là “một sự tắc nghẽn hoàn toàn” – đây cũng chính là mô tả chính xác nhất về tình trạng hiện tại của hàng công đội tuyển Anh. “Nó ngày càng tệ hơn và gây khó chịu cho cậu ấy trong các hoạt động hàng ngày,” Tuchel chia sẻ vào tháng 5.

Tiền đạo 30 tuổi đã được điều trị bởi đội ngũ y tế cá nhân của anh trong quá trình cố gắng lấy lại thể lực để có thể chinh chiến ở Euro và, mặc dù anh đã được đá chính trong cả 5 trận, nhưng những màn trình diễn tại Đức cho đến nay cho thấy rõ ràng là Kane vẫn chưa thể đạt được phong độ cao nhất – đó là khi anh có thể liên tục “cân” cả 2 vai trò người sáng tạo và người dứt điểm của đội trong vòng vài giây. Hiện tại, tiền đạo này trông có vẻ anh chẳng có khả năng làm việc đó.

Trong màu áo đội tuyển Anh vào mùa hè này, các pha di chuyển của Kane trông không thoải mái, vụng về và chậm chạp thấy rõ, hệ quả là khả năng liên kết lối chơi của tiền đạo 30 tuổi yếu đi trầm trọng, anh thiếu đi sức mạnh và tốc độ để đánh bại các hậu vệ rồi phát triển bóng và chuyền nó vào vòng cấm.

Trong hiệp phụ thứ nhất của trận đấu với Thụy Sĩ ở vòng tứ kết, Kane đã bị chuột rút và được rút ra khỏi sân ngay sau đó, nhưng mới đây anh đã khẳng định rằng mình hoàn toàn đủ sức để tham dự trận đấu bán kết với Hà Lan vào thứ Tư.

“Tôi ổn, tôi chỉ hơi mệt thôi,” Kane, cầu thủ sẽ bước sang tuổi 31 vào cuối tháng này, khẳng định. “Tôi đã bị chuột rút một chút trong tình huống đó. Tôi vấp phải mấy chai nước và bị chuột rút ở cả 2 bắp chân. Rõ ràng HLV trưởng đã đưa ra quyết định rất nhanh chóng, thay thế tôi bằng Ivan (Toney) – một chuyên gia sút penalty. Anh ấy đã vào sân và làm tốt nhiệm vụ của mình.”

Nhìn sang ĐTQG Bồ Đào Nha, đối với họ lão tướng 39 tuổi Cristiano Ronaldo là một nhân vật không thể bị loại bỏ và gần như không thể bị thay thế tại Euro 2024 (anh chỉ có duy nhất 1 lần bị rút ra khỏi sân, ở phút 66 trong trận đấu với Georgia tại vòng bảng, mặc dù khi ấy Bồ Đào Nha đã chắc suất vào vòng 16 đội và họ đã thực hiện tới 8 sự thay đổi đối với đội hình xuất phát trong trận đấu đó, nhưng CR7 vẫn tiếp tục đá chính) cho đến khi họ phải dừng bước ở vòng tứ kết vì bị đội tuyển Pháp đánh bại trong loạt sút luân lưu.

Kane tuy không có cái tôi lớn như của Ronaldo nhưng cũng có vị thế tương tự ở đội tuyển Anh – thứ đã càng được đánh bóng hơn nữa bởi thành tích ghi 44 bàn sau 45 lần ra sân của anh cho CLB mới Bayern Munich vào mùa giải trước. Nhưng Southgate vốn đã chứng minh ông có đủ bản lĩnh để đưa ra những quyết định đầy táo bạo, chẳng hạn như loại bỏ Marcus Rashford, Mason Mount, Jack Grealish và 2 nhân tố yêu thích của ông trước đây là Raheem Sterling và Jordan Henderson ra khỏi danh sách nhân sự mang tới Đức.

Nếu Southgate loại bỏ Kane ra khỏi đội hình xuất trận của tuyển Anh trước Hà Lan vào đêm nay, đó sẽ là một quả bom gây sốc hơn tất cả các quyết định trên cộng lại.

Gần như chắc chắn nó sẽ không xảy ra. Nhưng xét cho cùng thì liệu Southgate có nên làm vậy hay không?

Có một chi tiết đáng chú ý trong trận đấu với Thụy Sĩ là Kane tham gia rất ít vào khâu triển khai bóng của Tam Sư.

Đúng là anh đã kéo dãn hàng thủ của Thụy Sĩ, và đúng là anh đã thường xuyên lùi sâu để tìm bóng, nhưng như bản đồ mạng lưới luân chuyển bóng của tuyển Anh dưới đây cho thấy, Kane (với vị trí trung bình ở gần vòng tròn trung tâm sân đấu) lại là một sự hiện diện rất kỳ quặc, rất lạc lõng trong đội hình Tam Sư.

Thật ra thì chuyện một tiền đạo trung tâm không được ghi nhận bất kỳ “mối quan hệ” chặt chẽ nào trên sân đấu trong một “bản đồ mạng lưới chuyền bóng” chẳng có gì lạ lẫm cả, nhưng bản đồ trên cho thấy Kane – một tiền đạo nổi tiếng là rất giỏi liên kết lối chơi – thực sự đã tham gia cực ít ỏi vào lối chơi chung của đội tuyển Anh. 

Theo góc nhìn này, anh rất giống với Cristiano Ronaldo, người cũng đã lạc lõng không kém trong đội hình Bồ Đào Nha trong trận đấu tứ kết với đội tuyển Pháp.

Chuyện Kane đá lùi sâu không phải là điều gì quá mới mẻ - anh đã làm việc này trong nhiều năm và đạt hiệu quả tuyệt vời khi chơi như vậy – nhưng kể cả thế thì số lần chạm của anh tại khu vực 1/3 cuối sân đối thủ trong trận đấu với Thuỵ Sĩ vẫn là quá thấp, và đây chính là một dấu hiệu khác cho thấy tình trạng thiếu sắc bén của tiền đạo này.

Đôi lúc, rõ ràng là anh đã lui xuống quá sâu, thậm chí là “xâm lấn” các khu vực của hậu vệ cánh, và việc này có thể gây trở ngại cho đội tuyển Anh vào những thời điểm mà họ cần một trung phong cố định ở phía trên để có thể tổ chức tấn công một cách hiệu quả, nhất là khi thể lực của Kane hiện đang không được như mọi khi.

Chắc chắn hầu hết mọi người đều tin rằng sẽ hữu ích hơn nếu Kane ở yên tại vị trí tiền đạo trung tâm, đứng ngang với hàng thủ đối phương và trói chân các trung vệ, qua đó tạo ra khoảng trống ở vùng không gian giữa hai tuyến tiền vệ và hậu vệ của đối thủ cho các đồng đội như Phil Foden, Jude Bellingham và Bukayo Saka khai thác – như trong các ví dụ diễn ra trước Đan Mạch dưới đây, khi Foden và Bellingham có thể “lẻn” ra phía sau trung tuyến của đối thủ nhờ các khoảng trống do Kane tạo ra khi đá đúng như vậy. 

Nhưng nếu như điều đó trở thành chức năng chính của Kane thì sẽ có những cầu thủ khác, khỏe mạnh hơn, trẻ trung hơn trong đội hình Tam Sư vừa có thể chơi được như vậy, vừa giúp tuyển Anh pressing tầm cao tốt hơn và cung cấp các tình huống bứt tốc thoát ra phía sau hàng thủ đối phương.

“Ông ấy sẽ không bỏ Harry Kane ra đâu,” cựu tuyển thủ Anh Gary Neville, hiện đã trở thành một chuyên gia bình luận bóng đá hàng đầu Anh Quốc, nói về Southgate trên Sky Sports sau trận đấu với Thụy Sĩ. “Cậu ấy là một trong các thủ lĩnh của đội, một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử bóng đá Anh. Đúng là hiện tại cậu ấy đang không đạt phong độ tốt như kỳ vọng tại giải đấu này, nhưng toàn đội cũng vậy. Cậu ấy đang không được hỗ trợ tốt.

“Lẽ ra Kane nên duy trì vị trí hoạt động trên cao, ở giữa hai trung vệ đối thủ, sau đó lui xuống một chút để kéo các trung vệ đó di chuyển theo mình, tạo khoảng trống cho các đồng đội thực hiện những pha tăng tốc thoát ra phía sau hàng thủ đối phương.

“Cậu ấy đang đánh mất chính mình. Cậu ấy thiếu đi sự sắc bén khi quả bóng đến với mình, ở bên trong và quanh vòng cấm. Cậu ấy gần như chẳng thể thực hiện những pha đón bóng và dứt điểm như mọi khi bản thân thường làm, nhưng cậu ấy chắc chắn sẽ không bị loại bỏ trừ khi dính chấn thương.”

Với việc Toney đã tạo nên các tác động tích cực sau những lần được vào sân từ băng ghế dự bị trong cả 2 trận đấu ở giai đoạn knock-out, và Ollie Watkins có thể cung cấp những phẩm chất khác biệt với cả Kane lẫn Toney về tốc độ, khả năng pressing và khả năng thực hiện các pha tăng tốc thoát ra phía sau hàng thủ đối phương, vậy nên đáng lẽ ra nên có một sự cạnh tranh công bằng trong tuyển Anh cho vị trí trung phong.

Nhưng chuyện đó chắc chắn sẽ không xảy ra, vì vị thế của Kane tại đội tuyển Anh, mối quan hệ của anh với Southgate, kinh nghiệm, khí chất và khả năng săn bàn rõ rệt của anh dù thể lực có đạt 100% hay không.

Trên thực tế, tại đấu trường bóng đá quốc tế trước đây từng có các đội bóng tuy sở hữu những tiền đạo kém hiệu quả nhưng vẫn giành được chức vô địch.

Bồ Đào Nha đã dùng Ronaldo và Nani tạo thành một cặp tiền đạo trung tâm trên cuộc hành trình chinh phục Euro 2016 với một lối chơi thiên về phòng ngự, Pháp đã chơi với một Olivier Giroud không ghi được bàn nào (và thậm chí còn không có một cú sút trúng đích nào dù đã chơi 7 trận, đá chính 6 trận) khi họ vô địch World Cup 2018, và cũng đã làm được điều đó cùng trung phong Stephane Guivarc’h tại World Cup 1998.

Sự khác biệt so với trường hợp của đội tuyển Anh và Harry Kane là tất cả những tiền đạo kể trên đều đã thể hiện sự sung mãn trên sân đấu và đóng góp của họ vào lối chơi chung của đội mình là rất lớn, trên hết, các đội này – đặc biệt là tuyển Pháp – vẫn làm rất tốt khâu ghi bàn.

Còn Tam Sư thì đang vượt qua các trận đấu của họ tại Đức bằng những màn trình diễn thiếu thuyết phục, và trong suốt thời gian qua họ đã tỏ ra rất “tối tăm” trong khâu ghi bàn. Họ chẳng thể tạo ra động lực cho khía cạnh này, chỉ số “bàn thắng kỳ vọng” của họ rất thấp và họ đang phải trông chờ vào những khoảnh khắc xuất thần của các ngôi sao trong đội, chẳng hạn như pha “ngã bàn đèn” của Bellingham và cú sút hoàn hảo của Saka – đều là những bàn gỡ hòa, lần lượt diễn ra trước Slovakia và Thụy Sĩ, ở các phút 95 và 80, đồng thời cũng là những cú dứt điểm trúng đích đầu tiên của tuyển Anh trong 2 trận đấu đó.

Rõ ràng những dòng mô tả trên không phải là công thức để chinh phục một giải đấu.

Đội tuyển Anh đã tiến được tới vòng bán kết, nhưng nếu muốn được nâng cao chiếc cúp vô địch ở Berlin vào Chủ Nhật tới thì họ sẽ cần Harry Kane tìm lại được phong độ tốt nhất của anh, hoặc ít nhất là tiệm cận với nó. Còn nếu anh không làm được như vậy, thì họ nên tìm đến một sự lựa chọn khác cho vị trí trung phong của đội, đặc biệt là nếu vai trò chính của anh ta sẽ là “khóa chân” các hậu vệ.

Theo Tim Spiers và Mark Carey, The Athletic