Robert Lewandowski: Vẫn tiến hóa ở tuổi 36!

Sự nghiệp cầu thủ của Robert Lewandowski được định nghĩa bằng sự nhất quán. Robert Lewandowski đã ghi hơn 700 bàn thắng và đang trên đường giành chức Vô địch Quốc gia thứ 13 trong sự nghiệp.

Kể từ sau khi rời CLB quê nhà Lech Pozna năm 2009, tiền đạo người Ba Lan luôn cùng các đội bóng mà anh khoác áo về đích trong Top 2 giải VĐQG, tức không Vô địch thì cũng Á quân. Kể từ khi đột phá tại Dortmund, chưa bao giờ ghi ít hơn 17 bàn thắng mỗi mùa giải.

Nếu xét ở góc độ hiệu suất, thống kê ghi bàn ở giải VĐQG của Lewandowski còn ấn tượng hơn. Trừ năm ra mắt ở Lech Poznan và mùa đầu tiên tại Dortmund, Lewandowski chưa bao giờ ghi bình quân ít hơn 0.62 bàn thắng mỗi 90 phút. Thậm chí có tới 5 mùa giải Lewandowski đạt hiệu suất “nổ” hơn 1 bàn/trận. Mùa này với rất có thể sẽ là lần thứ 6 Lewan “làm chuyện ấy”.

Hiệu suất ghi bàn bình quân 90 phút ở các giải VĐQG của Robert Lewandowski

Nhưng khía cạnh hấp dẫn nhất trong sự nghiệp của Lewandowski không chỉ là những bàn thắng, mà là cách tiền đạo này, thích nghi, phát triển và tiến hóa. Ở tuổi 36, trong năm thứ 3 khoác áo Barcelona, Lewandowski vẫn không ngừng hoàn thiện mình. 

Khi Pep Guardiola ký hợp đồng với Lewandowski cho Bayern năm 2014, mục tiêu của ông là tìm kiếm một phiên bản nâng cấp của Mario Mandzukic - một tiền đạo vừa đảm bảo hiệu suất “đầu ra” ổn định cao vừa đóng góp tích cực vào lối chơi chung của toàn đội. Tóm lại, đá cho đội của Pep, Lewandowski phải tiến hóa để trở thành một cầu thủ khi cần có thể đảm nhiệm tốt cùng lúc 2 vai trò: số 9 và số 10.

Bản đồ chạm bóng của Lewandowski trong các giai đoạn tiêu biểu khác nhau trong sự nghiệp, tại Dortmund, Bayern và Barcelona, cho thấy anh từ chỗ là một tiền đạo hoạt động rộng ở “Vàng-Đen”, thành một trung phong toàn diện tại CLB xứ Bavaria và giờ đang chơi như một “số 10 kiêm số 9” với Barcelona.

Nhưng nói về sự tiến hóa của Lewandowski tại Barcelona, đặc biệt là trong mùa giải này, dưới trướng của Hansi Flick - HLV anh từng làm việc cùng ở Bayern, là nói về những đóng góp thầm lặng mà giá trị khi tiền đạo này ở trạng thái KHÔNG BÓNG. Hay nói một cách đơn giản, Lewan đã tiến hóa đến một cấp độ có thể tạo ra tác động mà không cần chạm bóng.

Bàn thắng của Barca trong trận hòa 1-1 Betis cuối tuần qua là một ví dụ điển hình. Với Lamine Yamal di chuyển cắt vào trong từ cánh phải, Lewandowski biết rằng đường chuyền tối ưu nhất mà Lamal có thể thực hiện chắc chắn không thể dành cho mình mà là cho Ferran Torres - người đang ở 1 vị trí trống trải giữa các tuyến.

Do đó, Lewandowski đã quyết định thay đổi vị trí và góc chạy để hút 2 trung vệ Betis về phía mình, mở thêm không gian nhận bóng cho Torres. Thậm chí Lewan còn ra dấu tay nhắc Yamal chuyền cho Torres.

Những gì sau đó, bất kỳ ai theo dõi trực tiếp trận đấu này hoặc xem lại qua highlights đều đã biết: Yamal chuyền cho Torres, Torres đập 1 chạm cho Gavi thoát xuống, nhận bóng và dứt điểm chính xác thành bàn.

Rất rõ ràng, Lewandowski không hề chạm bóng trong pha phối hợp ghi bàn này. Nhưng anh vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng miếng đánh của Barca đồng thời làm tất cả những gì có thể để giúp các đồng đội có thêm không gian cũng như thời gian để tối ưu hóa tình huống tấn công.

Dưới đây là một ví dụ tương tự trong trận thắng của Barca trên sân Las Palmas hồi cuối tháng Hai. Vẫn Yamal đang rê bóng xuyên vào khu vực 1/3 cuối sân bên nách phải. Trong một khoảnh khắc, Lewandowski nhận ra rằng khoảng trống phía sau lưng anh - ở zone 14 - với 2 tiền vệ Barca đang tiến lên mới là khu vực tốt nhất mà Yamal nên đưa bóng tới. Thêm một lần nữa Lewandowski ra dấu tay cho Yamal đồng thời ghim chặt 2 trung vệ đối thủ.

Yamal có thấy Lewandowski chỉ tay không? Có thể có hoặc không, nhưng Sự THẬT là saomai Barca đã làm chuẩn chỉ những điều mà Lewan đã “phác thảo” ra. Một đường chuyền vào khoảng trống ở zone 14, Dani Olmo nhận bóng và dứt điểm thành bàn. 

Nếu các bạn để ý, thì trước pha đánh đầu cận thành vào lưới trống nâng tỉ số lên 2-0 trong trận Barcelona hủy diệt Dortmund 4 bàn trắng tại tứ kết Champions League, tiền đạo người Ba Lan cũng “vẽ đường” cho Raphinha chạy, khi ra dấu tay yêu cầu đồng đội người Brazil chủ động di chuyển nhanh hơn vào khoảng trống ở cột xa để đón đường tạt từ cánh phải của Yamal, còn bản thân anh thì chạy chỗ hút người. Raphinha sau đó thoải mái kiến tạo bằng đầu cho Lewan lập công.

Nhưng bài đánh quen thuộc nhất của Barcelona thời Hansi Flick xoay quanh Lewandowski là những đường chuyền xuyên tuyến ra phía sau hàng phòng ngự đối phương với ngôi sao người Ba Lan không-chạm-bóng nhưng lại đảm nhiệm cùng lúc 2 nhiệm vụ quan trọng.

Thứ nhất, Hút người và kéo hàng thủ đối phương, đặc biệt là cặp trung vệ lên cao

Thứ hai, chỉ đạo và định hướng các đường chuyền cho những vệ tinh xung quanh anh.

Ví du như pha dàn xếp ghi bàn tuyệt vời dưới đây, trong trận đấu với Valladolid hồi đầu mùa giải này. Ban đầu Lewandowski là cầu thủ ở vị trí cao nhất của Barcelona và anh tất nhiên bị trung vệ Valladolid theo sát. Và lựa chọn của Lewandowski là di chuyển giật trở lại khoảng 5m. Điều này khiến trung vệ đội khách buộc phải chạy theo anh.

Một mặt Lewandowski thành công trong việc kéo cầu thủ đá thấp nhất phía Valladolid rời khỏi vị trí, mở ra khoảng trống sau lưng cho những đồng đội giàu tốc độ của mình tiến vào. Mặt khác, Lewan cũng ra dấu cho Pau Cubarsi thực hiện một đường chuyền đưa bóng ra phía sau hàng thủ đối phương.

Một đường chuyền tốt của Cubarsi. Raphinha di chuyển vào khoảng trống mà Lewandowski đã tạo ra, nhận bóng ở vị trí cực kỳ trống trải trong vòng 16m50m Valladolid và dứt điểm gọn gàng thành bàn.

Kịch bản tương tự cũng diễn ra ở bàn thắng thứ 3 của Barcelona trong khúc khải hoàn 4-1 trước Bayern ở vòng bảng Champions League hồi cuối tháng Mười năm ngoái. Lewandowski di chuyển giật về nửa phần sân nhà kéo theo Upamecano, phía bên trái Raphinha tiến lên chiếm lĩnh đường băng thông thoát, trong tư thế quay lưng ngôi sao người Ba Lan ra dấu tay nhắc tiền vệ trẻ Marc Casado thực hiện một đường chuyền dài chéo sân. 

Những gì Raphinha xử lý sau đó, từ việc vượt qua hậu vệ cuối cùng của Bayern và dứt điểm chuẩn đét ở rìa vòng 16m50 là thực sự xuất sắc. Nhưng “đạo diễn chính” trong pha bóng dàn xếp ghi bàn này vẫn là Lewandowski - người trước sau không hề chạm bóng.

Những pha chạy chỗ thông minh, tiến thoái khó đoán trong vòng 16m50m đối phương của Lewandowski cũng góp phần mở góc sút cho các đồng đội, từ đó đem đến không ít bàn thắng. Ví dụ như tình huống dưới đây, trong bàn gỡ hòa 2-2 của Barcelona trước Atletico Madrid hồi giữa tháng Ba, tiền đề cho thắng lợi ngược dòng 4-2.

Đây là mùa giải mà Lewandowski có tỷ lệ chạm bóng bình quân (tại giải VĐQG) thấp nhất trong sự nghiệp, chỉ khoảng 18 lần mỗi trận. Biểu đồ minh họa dưới đây là minh chứng. Nhưng sự tiến hóa khó tin của tiền đạo 36 tuổi đã biến những hành động ở trạng thái KHÔNG BÓNG của bản thân thành thứ vũ khí “chết người” đối với mọi đối thủ.

Ở tuổi 36, Robert Lewandowski không cần phải chạm bóng nhưng vẫn khiến thiên hạ phải trầm trồ!

Nguồn tham khảo: Introducing Barcelona’s secret weapon: Robert Lewandowski pointing at space (The Athletic)