Vieira, Mertesacker và chiếc băng bị bỏ quên tại Highbury

Patrick Vieira, 17 tuổi, ra mắt Cannes trong một trận đấu hạ màn Ligue 1 trước AS Monaco. Trên khán đài, một HLV ở độ trung tuần xem 45 phút rồi ra về, trong đầu ông đặt ra những con tính để mang tiền vệ người Pháp về phục vụ cho mình bằng được.

Arsene Wenger chỉ cần bằng ấy thời gian để hiểu rằng cậu nhóc 17 tuổi kia, với độ tuổi chạy đuổi theo không kịp sự chững chạc, sẽ có một sự nghiệp vĩ đại. Ở Vieira, Wenger thấy được mọi phẩm chất của một cầu thủ mà ông muốn có ở trung tuyến: rất khéo nhưng lại cực khoẻ trong những màn tranh chấp tay đôi, mạnh mẽ mà vô cùng bình tĩnh, và đặc biệt là không bao giờ bị khớp.

 

Để rồi cùng với Wenger, những gì Patrick Vieira đã góp công mang về phòng truyền thống của Arsenal là con số 11 danh hiệu chỉ trong 9 năm, trong đó có 4 FA Cup và 3 chức vô địch Premier League. Chưa ai quên mùa 2003/04 với chiếc cúp bằng vàng dành cho kẻ bất bại trong suốt mùa được trao tay Vieira, trong một mùa giải mà Henry và Bergkamp tha hồ vùng vẫy với bệ đỡ mang chiếc áo số 4. Di sản mà Vieira để lại thậm chí còn nhiều hơn thế, không chỉ dừng ở những ánh vàng lung linh trong phòng truyền thống CLB, mà còn là một tư chất đáng nể của một trong người đội trưởng vĩ đại bậc nhất lịch sử sân Highbury. Một thứ mà các hậu bối của anh có cố gắng cách mấy cũng không thể tìm lại.

 

Nói về Vieira mà không nhắc đến Roy Keane thì là sự thiếu sót đáng trách. Khuất mình trong những khán đài phủ kín người hâm mộ là một đường hầm đã từng chứng kiến những sự sỉ vả không thương tiếc, những màn to tiếng hay vô vàn những pha cà khịa, chỉ tay vào mặt nhau. Thời kỳ Keane và Vieira “chiến” từ trên sân đến khu vực dẫn vào phòng thay đồ đã từng là một gia vị không thể thiếu của trận thư hùng Man Utd – Arsenal thời ấy. Huyền thoại mang chiếc áo số 16 tại sân Old Trafford là kẻ mà cả Premier League phải né, theo kiểu “tránh voi chẳng xấu mặt nào”. Nếu muốn gây sự với Roy Keane thì cứ nhớ lại tấm gương của Alf-Inge Haaland, cầu thủ của Man City đã từng bị thủ quân M.U đạp gãy chân vì một mối thù tưởng như đã dịu đi trước đó. 

 

Ấy thế mà Vieira dám đứng lên như một tấm khiên lừng lững trước mặt Keane, che chắn cho các đồng đội yên tâm thi đấu mà không còn lấn cấn về tâm lý. Chính huyền thoại của M.U về sau cũng bộc bạch: “Nếu một cuộc đánh nhau tay đôi thực sự diễn ra, tôi có thể đã thua Vieira rồi”. Số 4 của Arsenal chính là một động lực để số 16 của Man Utd cải thiện bản thân mình. Về sau này khi giải nghệ, Vieira được chính các cầu thủ đối địch xếp ngang hàng với Zinedine Zidane, Paul Scholes và Steven Gerrard. Nếu như những cái tên này có lối chơi không giống nhau, thì cái để xếp họ chung mâm chính là khí chất vô hình bao phủ lên toàn mặt sân, một kiểu thủ lĩnh có thể truyền sự hưng phấn cho đồng đội và là đầu tàu kéo toàn đội đến chiến thắng dù không trực tiếp ghi bàn.

 

Jamie Carragher đã phải thừa nhận rằng bộ đôi Emmanuel Petit và Patrick Vieira là sự kết hợp đáng sợ nhất ở khu vực giữa sân trong kỷ nguyên ngoại hạng. Hậu vệ này trải lòng đã có lần sau trận đấu với Arsenal, anh thấy Gerrard ngồi thất thần trong phòng thay quần áo. Hỏi ra mới biết, số 8 của Liverpool đã bị Vieira chỉ ra những khuyết điểm lớn của mình mà không cần nói một lời, và rằng bản thân anh phải cố gắng “thay da đổi thịt” thêm một vài lần nữa để đến được với top những tiền vệ xuất sắc nhất. Đã từng có thời tất cả các câu lạc bộ ở Anh đều dùng câu nói “Cậu sẽ trở thành Patrick Vieira mới” để khích lệ các tiền vệ trẻ của mình.

 

Ảnh hưởng của Patrick Vieira tại Arsenal lớn tới mức 12 năm sau khi anh tạm biệt Wenger để đến với những an nhàn bên kia sườn dốc, thì những lời nói hay các đánh giá của người thủ quân năm nào vẫn được các CĐV tại Emirates lắng nghe từng chữ và tán đồng. Từ việc Wenger đang mua sai người để lên ngôi tại Premier League đến việc đội hình Pháo thủ lúc này không có một chút tố chất thống trị nào. Những lời nói của Vieira bắn về Emirates chỉ làm cho các CĐV thêm nhớ anh.

 

Sau thời của Vieira, chưa có bất kì một thủ quân nào của Pháo thủ lặp lại được toàn vẹn những gì mà số 4 đã từng làm. Thierry Henry đưa Arsenal vào tới Chung kết Champions League, nhưng cuối cùng thì Titi cũng vẫn không có danh hiệu trong 3 năm đeo băng đội trưởng, và tính khí của anh cũng không làm các đồng đội yên tâm được như Vieira. William Gallas chỉ khiến cho người ta nhớ về lần anh quay ra to tiếng với các đồng đội trong trận hoà 2-2 với Birmingham City. Thomas Vermaelen dành chủ yếu thời gian trong phòng phục hồi thể lực, còn đối với Mikel Arteta, chiếc băng đội trưởng có lẽ mang ý nghĩa tri ân. 

 

Cesc Fabregas và Robin van Persie là những đội trưởng tiệm cận nhất với đẳng cấp của Patrick Vieira ngày nào. Đã có lúc người ta tưởng rằng Fabregas là sự kế thừa hoàn hảo cho chiếc áo số 4 của Arsenal, đã có lúc người ta thấy Van Persie thắp lại niềm tin như những gì mà Vieira đã từng làm. Nhưng rồi cuối cùng chính những con người ấy lại đem lại những niềm đau lớn nhất cho Gooners. Để rồi khi tất cả những con người ấy vắng bóng tại Emirates, người ta mới giật mình tự hỏi ai sẽ là thủ lĩnh của Pháo thủ?

 

2016/17 mới là mùa đầu tiên Per Mertesacker được đóng vai đội trưởng của Pháo thủ. Áp lực đặt lên con người hiền lành này là lớn vô cùng, không chỉ đến từ những kì vọng về một người làm sống lại tư chất của Vieira, mà còn vì những đánh giá của giới mộ điệu về người đội trưởng thất bại tiếp theo của Pháo thủ khi mùa giải còn chưa bắt đầu. 

 

Thật vậy, trung vệ người Đức có thể là một chốt chặn đáng tin cậy, nhưng tấm băng thủ quân có phần quá tầm với một cầu thủ không phải người bản địa và có phần rụt rè, thầm lặng như anh. Những đóng góp chuyên môn của Mertesacker cũng hạn chế dần như mùa cuối của Arteta tại Emirates. Điểm yếu tốc độ cố hữu ngày càng đè nặng lên đôi chân ở tuổi 31. Và có thủ quân nào trước khi nhậm chức lại khiến cho HLV đau đầu tìm một người thay thế? Rõ ràng, Wenger đã rất muốn có ai đó khác để đá cặp cùng Koscielny. Số 6 đá theo kiểu trung vệ thông minh, tinh tế; vì thế để ở cùng anh phải có một người vượt trội về mặt thể chất.

 

Trong cơn đau đầu, Wenger đã phải tìm đến Rob Holding, một trung vệ trẻ đến từ Bolton. Rồi cứ thế, Mertesacker cho người ta có cảm giác anh sẽ giống với một Vermaelen mới, thay vì một Vieira mới…

 

Trách Wenger chọn sai đội trưởng thì còn quá sớm. Nói đi cũng phải nói lại, việc tìm ra một cái tên để thay thế Vieira trong thời điểm hiện tại đơn giản là không thể. Những kẻ đang “gánh team” tại Emirates là các ngôi sao chưa từng nổi tiếng với vai trò thủ quân như Ozil hay Sanchez, trong khi tầm ảnh hưởng của Cazorla cũng đang dần phai nhạt. Vì thế, có lí do để nói rằng dù Mertesacker hay ai đó khác được chọn cũng sẽ không thể thoả đáng được giới mộ điệu.

 

Sở dĩ Mertesacker được nói đến trong ngày hôm nay là bởi đúng 5 năm trước (31/8/2011), trung vệ người Đức khăn gói đến với Arsenal từ Bremen. 5 năm trôi qua có lẽ cũng đủ để Mertesacker được kính trọng trong thành phần đội bóng và đã quen thuộc với môi trường Premier League. Thành thực mà nói, những niềm tin đặt vào Mertesacker cũng có cơ sở nhất định. Trong một ngày thua cuộc không quá xa lạ của Arsenal cách đây 2 mùa, khi Ozil lầm lũi đi vào đường hầm với vẻ mặt thất thần, không ai khác ngoài số 4 chạy lại, chỉ thẳng tay vào mặt người đồng hương và gay gắt yêu cầu anh vỗ tay chào khán giả. Đó là một trong những hình ảnh hiếm hoi mà Mertesacker thể hiện được tư chất mà một người thủ lĩnh cần phải có, nhưng đây lại là hình ảnh rất ấn tượng và đáng nhớ.

 

Ngược lại, cái mà Arsenal cần là một người thủ lĩnh ở trên sân, chứ không phải một quý ông lịch lãm tôn trọng khán giả sau khi ván cờ đã tàn. Việc mà Mertesacker phải làm, không gì khác, ngoài hồi phục chấn thương cũng như phong độ một cách nhanh chóng để trở thành một tấm khiên cứng cáp trước mặt Petr Cech. Việc Wenger đặt nhiều niềm tin vào Xhaka cũng có thể vì lối chơi máu lửa của anh có thể trợ lực cho Mertesacker phần nào trong dài hạn. Nếu như số 4 không thể quay lại với những phẩm chất anh vốn có, Xhaka thất bại trong nhiệm vụ càn quét, một mùa trắng tay vì thiếu đội trưởng khác của Arsenal lại hiển hiện.

 

Hoặc ta có thể đặt ra một giả thiết khác, cay đắng hơn nhiều. Việc Wenger chọn Mertesacker có thể chẳng vì lí do gì sâu xa cả, mà do tấm băng đội trưởng lúc này chẳng còn là món chính trên bàn tiệc của ông, mà đơn giản chỉ ngang hàng với một món tráng miệng. Cứ ai cống hiến lâu dài là được làm thủ quân. HLV được kính trọng bậc nhất Premier League có thể đã không còn đặt nặng một chức danh mà tất cả các HLV khác đều đặt nặng… 

► Theo dõi tin tức Cup C1 Châu Âu và bảng xếp hạng bóng đá Anh hôm nay.