7 năm qua, Oscar làm gì ở Trung Quốc?

Tháng 12/2016, Chinese Super League (CSL) bước vào thời kỳ hoàng kim. Một loạt các ngôi sao thế giới như Paulinho, Ramires, Ezequiel Lavezzi, Gervinho, Hulk, Burak Yilmaz, Jackson Martinez đều gia nhập các CLB Trung Quốc. Sau đó đến lượt Carlos Tevez, Axel Witsel, Javier Mascherano, Yannick Carrasco và Alexandre Pato xuất hiện. Trên băng ghế huấn luyện, đất nước này chào đón Fabio Cannavaro, Luiz Felipe Scolari, Manuel Pellegrini and Andre Villas-Boas.

Khi ấy, Oscar đang trải qua mùa giải thứ 5 ở Chelsea. Anh đã chơi hơn 200 trận cho CLB, đoạt Premier League và Europa League. Tại đội tuyển quốc gia, Oscar cũng có 48 lần ra sân. Ở tuổi 25, anh đang chuẩn bị bước vào giai đoạn đỉnh cao sự nghiệp. Và rồi một lời đề nghị từ Shanghai SIPG xuất hiện, tâm trí của Oscar đã hướng về Viễn Đông.

Bây giờ là tháng 12/2023 và CSL là một giải đấu rỗng tuếch. Dàn hảo thủ một thời đó đã tan tác từ lâu. Bây giờ ở Trung Quốc chúng ta nói đến Fran Merida, Jurgen Locadia, Joao Carlos Teixeira đã là đề cập tới những cái tên lớn của giải đấu. Bạn có thể chỉ ra Marouane Fellaini vào 1 tháng trước, nhưng lúc này anh đã giải nghệ. Việc CSL không còn quy tụ được những tài năng trong 7 năm qua không còn là điều mới mẻ.

Có thể nói, ai cũng nhảy khỏi con tàu để tìm kiếm bến đỗ tốt hơn, về chuyên môn hoặc tiền bạc, hoặc có thể cả hai. Ngoại trừ một người. 

Oscar bây giờ đã 32 tuổi. Anh đã đoạt chức vô địch quốc gia thứ 2 cùng Shanghai SIPG và là danh hiệu VĐQG thứ 4 trong sự nghiệp, nhưng chẳng mấy ai để ý điều đó. Ở độ tuyển Brazil, số lần ra sân của anh dừng tại con số 48. Và anh vẫn đang chơi bóng ở Trung Quốc. Đó là một trong những sự nghiệp bóng đá gây nhiều tranh cãi nhất làng túc cầu hiện đại.

Vì sao một tài năng như Oscar lại sẵn sàng đánh đổi Champions League để đến một giải đấu kém hơn rất nhiều về chuyên môn như vậy? Vì sao anh lại sẵn sàng đến đó khi còn rất trẻ thay vì chờ đợi đến lúc bước qua tuổi 30 như hầu hết cầu thủ lớn? Và tại sao anh không quay trở lại châu Âu sau 2-3 năm để xây dựng tiếp thành tựu của mình ở cấp CLB và có thể trở lại đội tuyển Brazil? Oscar đang làm gì ở Trung Quốc?

Trước hết cần nhớ rằng ngay từ khi còn trẻ, Oscar đã cho thấy tiềm năng rất lớn. Anh thi đấu bùng nổ ở Brazil trong màu áo Internacional năm 2011, ghi 10 bàn ở giải VĐQG và được truyền thông chú ý. Tạp chí Placar còn dùng hình ảnh của anh trên trang bìa và gọi anh là “Xavi của những cánh đồng”.

Đó là một so sánh hơi quá, nhưng quả thực Oscar là một cầu thủ không dễ định nghĩa. Anh không phải mẫu cầm nhịp như Xavi và cũng không phải cầu thủ kiến thiết thuần túy, dù mặc áo số 10 ở CLB và đội tuyển. Anh nổi tiếng trong màu áo Chelsea với cú sút xa vào lưới Juventus, nhưng anh cũng không phải một chân sút bùng nổ bàn thắng.

Oscar là mẫu cầu thủ lai. Anh giỏi khi cầm bóng và có khả năng di chuyển thông minh hướng về vòng cấm, song anh tiền vệ Brazil cũng khá kén chiến thuật. Tóm lại, anh là người khiến cách chơi của đội trở nên trơn tru. Điều đó đặc biệt đúng với đội tuyển Brazil giai đoạn 2012-2014 và giai đoạn Chelsea đoạt chức vô địch Premier League dưới thời Jose Mourinho.

Sau giai đoạn đó, Oscar, cũng như hầu hết cầu thủ Chelsea, có phần sa sút phong độ và gặp khó khăn ở mùa giải tiếp theo. Khi Antonio Conte đến Stamford Bridge mùa hè 2016, Oscar dần bị đẩy ra rìa. Và anh bắt đầu cân nhắc các phương án khác nhau.

“Suýt chút nữa tôi đã gia nhập Atletico nhưng Chelsea từ chối bán tôi. Họ yêu cầu số tiền 50 triệu hay 60 triệu euro, và thời điểm đó không ai trả số tiền như thế. Rồi một lời đề nghị từ Trung Quốc xuất hiện. (…) Đó không phải quyết định dễ dàng nhưng lúc ấy tôi đang phải ngồi dự bị và tôi thì không thích dự bị”, Oscar chia sẻ vào năm 2021.

Shanghai SIPG, đội bóng đã đổi tên thành Shanghai Port vào năm 2021, đã chi ra số tiền khoảng 60 triệu euro để có sự phục vụ của Oscar. Mức lương của anh được cho là khoảng 24 triệu euro/năm sau thuế; các thông tin thời điểm đó ước tính lương của tiền vệ Brazil đã tăng 400% và biến anh trở thành cầu thủ được trả lương cao nhất thế giới. 

“Trung Quốc có sức mạnh tài chính đáng kinh ngạc và đôi khi họ đưa ra những lời đề nghị thật khó chối từ”, đó là chia sẻ của Oscar trong một cuộc phỏng vấn năm 2017. Còn Antonio Conte thì nói: “Trung Quốc là mối đe dọa cho mọi đội bóng trên thế giới”.

Oscar, một cầu thủ vốn đã là triệu phú với mức thu nhập ở Anh và chắc chắn khả năng kiếm tiền sẽ còn lớn hơn nữa nếu tiếp tục chơi bóng ở châu Âu. Câu hỏi không thể tránh khỏi được đặt ra: Bạn cần giàu có đến mức nào?

Đến đây chúng ta cần xem xét đến bối cảnh. Giống nhiều cầu thủ Brazil khác, Oscar sinh ra trong gia đình nghèo khó. Cha Oscar qua đời vì tai nạn giao thông khi anh mới 3 tuổi. Mẹ đã nuôi Oscar và 2 người em bằng việc bán quần áo. Bóng đá là thứ cứu rỗi, không chỉ với Oscar mà cả những người anh yêu thương.

Tất nhiên, trong thể thao ngập tràn những câu chuyện về sự đen đủi hay những người phung phí tiền bạc. Các cầu thủ bóng đá Brazil cũng thường phải hỗ trợ một mạng lưới lớn những người thân và bạn bè. Giàu có cỡ nào thì đủ đảm bảo cuộc sống thoải mái cho rất nhiều người như vậy? Trong trường hợp không có một con số cụ thể, có lẽ việc phải “giàu hơn nữa” là câu trả lời xác đáng, hoặc chí ít là hợp lý nhất có thể.

Phải khẳng định Oscar rất thẳng thắn về điều này. Anh nói trong cuộc phỏng vấn năm 2017: “Tất cả cầu thủ bóng đá đều muốn kiếm tiền giúp đỡ gia đình. Khi tôi quyết định đến đây, tôi nghĩ về gia đình nhiều hơn là sự nghiệp”.

Nhưng ở thời điểm đó, Oscar dường như chỉ xem đó là một bến đỗ tạm thời. “Hy vọng trong 2-3 năm nữa, tôi có thể quay lại một đội bóng lớn ở châu Âu. Điều tôi yêu thích nhất là chơi bóng ở đẳng cấp cao. Tôi vẫn còn trẻ, tôi có thể quay lại”, anh chia sẻ.

Nhưng chuyện đó đã không xảy ra. Tháng 12/2019, Oscar gia hạn hợp đồng với Shanghai Port thêm 5 năm. Xét về tính thời điểm thì nước đi này quả thật sáng suốt. 1 tháng sau ngày đó, Chính phủ Trung Quốc áo dụng quy chế trần lương 3 triệu euro/năm cho cầu thủ nước ngoài ở CSL. Do đó, nhiều cầu thủ đã rời khỏi CSL. Tuy nhiên, Oscar vẫn hưởng lương 24 triệu euro/năm.

Nhưng nhìn ở góc độ nghề nghiệp, bạn sẽ tự hỏi về mong muốn “chơi bóng ở đẳng cấp cao” của anh. Oscar đã đoạt 2 danh hiệu CSL nhưng gần như ít ai ngoài châu Á xem anh chơi bóng trong suốt 7 năm. Một cầu thủ bóng đá từng đá chính tất cả trận đấu của Brazil ở World Cup 2014 thậm chí còn không có một lần nào được triệu tập lên đội tuyển sau khi rời Chelsea.

Trong cuộc phỏng vấn năm 2021, Oscar đã chia sẻ về điều này: “Khi chấp nhận lời đề nghị từ Trung Quốc, tôi biết mình sẽ nằm ngoài sự chú ý và nằm ngoài kế hoạch của đội tuyển Brazil. Phải mất một thời gian tôi mới chấp nhận được việc đó. Mỗi khi không được gọi lên tuyển, tôi lại nhìn vào danh sách cầu thủ được triệu tập. Tôi biết mình giỏi hơn một số cầu thủ trong đó”.

HLV Tite, người dẫn dắt Brazil từ 2016 đến 2022, thực tế đã chọn một vài cầu thủ ở CSL trong giai đoạn đó như Paulinho và Renato Augusto. Nhưng cả hai có điểm chung là đều từng làm việc với Tite trước đó, không giống Oscar.

“Có một định kiến lớn với những cầu thủ ở Trung Quốc. Quả thực không nên như vậy. Mọi người hay coi thường những cầu thủ ở đây”, anh nói. 

Vitor Pereira là HLV trưởng của Shanghai Port từ 12/2017 đến 12/2020. Vì vậy ông đủ khả năng để lý giải về tầm ảnh hưởng của Oscar lên đội bóng nói riêng và toàn bộ nền bóng đá Trung Quốc nói chung. Chiến lược gia người Bồ Đào Nha đặc biệt nhớ mùa giải 2018, khi Oscar truyền cảm hứng để “Đại bàng đỏ” đoạt danh hiệu vô địch quốc gia đầu tiên, mùa giải anh ghi 12 bàn và 19 pha kiến tạo.

“Khi đạt phong độ cao, cậu ấy có thể làm thay đổi trận đấu. Đôi khi ở Trung Quốc, các cầu thủ cố gắng chống lại năng khiếu bẩm sinh bằng sự quyết liệt, vì vậy cậu ấy thường xuyên phải đối mặt điều đó. Tuy nhiên, cậu ấy sở hữu trình độ tột bậc. Bạn cần có tinh thần mạnh mẽ để hiểu những hạn chế của các đồng đội và giúp họ tiến bộ. Nếu họ tới đó với thái độ đúng đắn, bạn sẽ có thêm những người bạn và giúp người khác phát triển. Oscar đã làm như thế. Cậu ấy đã làm rất nhiều điều cho CLB trong suốt nhiều năm”, Pereira chia sẻ.

Đó cũng là quan điểm của Eward Still, trợ lý của Ivan Leko, người kế nhiệm Pereira. Ông cho rằng Oscar ở đó không chỉ để thư giãn và nhận lương một cách đơn giản.

“Thái độ của cậu ấy thật tuyệt vời. Chắc chắn có trách nhiệm rất lớn đè nặng lên cậu ấy, từ truyền thông đến người hâm mộ. Chúng tôi có một số cầu thủ Trung Quốc giỏi nhưng không ai ở cùng đẳng cấp của cậu ấy. Mọi ánh mắt dồn về Oscar và cậu ấy đảm nhận trách nhiệm một cách nghiêm túc.

Cậu ấy là người rất cởi mở, sẵn sàng trò chuyện và luôn tiếp thu. Chúng tôi luôn trò chuyện thẳng thắn với Oscar về những gì đã diễn ra và cảm nhận của cậu ấy. Cậu ấy không phải cỗ máy, một kẻ hủy diệt trên sân tập. Song, cậu ấy rất chuyên nghiệp và có tầm ảnh hưởng lớn lên người khác. Khi cậu ấy nỗ lực, mọi người cũng nỗ lực theo”.

Là siêu sao tầm cỡ thế giới trong đội hình nhưng Oscar không hề có khoảng cách với các đồng đội.

Oscar khen ngợi Mason Mount muốn kết thúc sự nghiệp tại Chelsea

Still nói: “Oscar là một phần của phòng thay đồ, không hề tách biệt với phần còn lại. Tất nhiên có sự khác biệt về trình độ nên đôi khi cậu ấy hơi thất vọng, nhưng đó là điều có thể hiểu được. Về chuyện lương bổng của cậu ấy không hề gây ra mâu thuẫn gì trong đội. Mọi người đều biết cậu ấy từng thi đấu cho Chelsea và là một cầu thủ xuất sắc.

Câu chuyện khá đơn giản: Cậu ấy giỏi hơn những người khác đến mức các cầu thủ Trung Quốc nhận ra điều đó cũng tốt cho họ. Cậu ấy mang tới chất lượng cho đội bóng và việc được quảng bá nhiều hơn sẽ giúp họ nổi tiếng hơn. Đây là mối quan hệ win-win. Không chỉ Oscar có tiền mà cậu ấy còn giúp mọi người tốt hơn”.

Oscar từng nói nhiều lần rằng các CLB ngoài Trung Quốc đã liên hệ với anh trong suốt những năm gần đây. Một ví dụ điển hình là đầu năm 2023, Flamengo đã cố gắng mượn Oscar trong giai đoạn giải VĐQG Trung Quốc tạm nghỉ. Lúc đó, Vitor Pereira là HLV trưởng của Flamengo và rất muốn tái hợp cậu học trò cũ. 

“Tôi cố gắng đưa cậu ấy quay lại Brazil. Chúng tôi đã trò chuyện chân thành và mọi thứ gần như đã xong, nhưng cuối cùng phía Trung Quốc nói không. Họ sợ mất cậu ấy. Họ thích giữ cậu ấy lại, kể cả khi bóng đá ở đó không diễn ra. Họ sợ cậu ấy sẽ tận hưởng bóng đá Brazil và rời đi. Suốt vài tháng cậu ấy không làm gì trong khi đã có thể tập luyện và thi đấu”.

1 năm trước, Barcelona cũng dành sự quan tâm tới tiền vệ Brazil. Oscar không giấu giếm việc chuyển đến Camp Nou thực sự hấp dẫn anh. “Thật tuyệt khi một CLB lớn tìm kiếm bạn. Đó là cơ hội tuyệt vời và rất tốt cho sự nghiệp của tôi”, Oscar nói trong cuộc phỏng vấn với TNT Sports Brasil. Dù sau đó Oscar nhấn mạnh vẫn còn hợp đồng với Shanghai Port và không có gì phàn nàn về cuộc sống ở đó, nhưng công chúng khó lòng tránh khỏi cảm giác Oscar đã bày tỏ suy nghĩ thật sự, nhất là khi anh nói rằng sẵn sàng thi đấu với mức lương tượng trưng để giúp đỡ Barcelona khi họ gặp khó khăn tài chính.

Giờ đây, ngoại trừ một thương vụ bất ngờ trong kỳ chuyển nhượng mùa đông này, gần như chắc chắn Oscar sẽ thi đấu đến khi hết hợp đồng với Shanghai Port vào tháng 11 năm nay. Đến lúc đó, Oscar đã 33 tuổi. Khi tương lai ở đội tuyển Brazil gần như đã không còn, lựa chọn của anh là gì?

Theo Jack Lang, Peter Rutzler | The Athletic