Diego Maradona: Người chuyên chở linh hồn Nam Mỹ

Cuộc đại chiến giữa Internacional (Brazil) và Boca Juniors (Argentina) thuộc khuôn khổ Copa Libertadores đã bị hoãn sau khi thông tin Maradona qua đời ở tuổi 60 tại nhà riêng ở ngoại ô Buenos Aires vì lên cơn trụy tim được xác nhận. 

 

Vào thời điểm trận đấu bắt đầu theo dự kiến, Internacional đã tri ân tới huyền thoại của Boca bằng cách thắp sáng sân vận động bằng màu xanh lam của Argentina. Đó quả thực là sự kiện đáng chú ý. Xanh lam là màu của Gremio, đại kình địch của Inter ở Brazil. Thông thường, Inter sẽ không bao giờ sử dụng màu này. Nhưng sự ra đi của Maradona không phải sự kiện bình thường và nó cũng không phải một sự kiện mà nỗi buồn chỉ được cảm nhận sâu sắc ở Argentina.

 

Mulamba, nhóm các nghệ sĩ người Brazil, đã đăng lên mạng xã hội hình Maradona đang chạy đi ăn mừng sau khi ghi bàn vào lưới tuyển Anh ở World Cup 1986 và điểm nhấn chính là hình minh họa cơ thể Maradona tạo nên hình dạng lục địa Nam Mỹ.

 

Ông thuộc về Argentina, tất nhiên rồi. Và ông thuộc về Naples. Song, ông cũng thuộc về lục địa quê hương của mình. Có lẽ ông gần như được sinh ra để làm người đại diện cho lịch sử và tầm quan trọng của bóng đá Nam Mỹ. 

 

Bóng đá bắt đầu xuất hiện ở các thành phố cảng của Cono Sur (cực nam Nam Mỹ) vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Đó là thời kỳ đô thị hóa nhanh chóng và làn sóng nhập cư ồ ạt, khi một tầng lớp lao động mới cởi mở với những truyền thống mới.

 

Bóng đá được giới thiệu bởi những người Anh, nó nhanh chóng thâm nhập vào trong lòng xã hội, được người địa phương tiếp nhận và diễn giải lại. Nó hiện lên như một điệu vũ ballet, một bộ môn đầy thanh tao lý tưởng cho những người có trọng tâm thấp. Sự diễn giải lại này dẫn đến những vinh quang ở cấp độ quốc tế và sự công nhận của thế giới.

 

Điều này tạo nên một bức tranh to lớn mà Maradona đã vẽ nên bằng tài năng thiên bẩm của mình. Một phần có nguồn gốc là người Italy nhập cư, một phần là người châu Mỹ, có lẽ ông đã hiện lên trong suy tưởng của người Nam Mỹ về hình ảnh một ngôi sao bóng đá phải có. Đó là một đứa trẻ sinh ra trong một đô thị ngổn ngang, một đứa trẻ tóc tai bù xù, người thấp và đậm. Nhưng đứa trẻ đó có cơ thể nhanh nhẹn và đầu óc nhạy bén, nở nụ cười tươi và không thiếu sự tinh quái.

 

Và nếu Maradona xuất hiện gần giống như nhân vật trong kịch bản của một tác phẩm viễn tưởng thì bóng đá đã định nghĩa nên cuộc đời ông. Màn trình diễn của Maradona trước đội tuyển Bỉ ở bán kết World Cup 1986 rất xuất sắc. Trong trận chung kết, ông là người kiến tạo nên bàn ấn định chiến thắng. Nhưng trận tứ kết gặp tuyển Anh đã cho chúng ta một lăng kính mà từ đó người ta nhìn ra những “điểm cực” trong cuộc đời ông.

 

2 bàn thắng mà ông ghi được vào lưới “Tam sư” được xem như một sự trả thù của người Nam Mỹ bởi họ tin rằng trong thập niên 60, FIFA - lúc bấy giờ được điều hành bởi người Anh - luôn coi thường lục địa này, và sâu xa hơn là chủ nghĩa thực dân áp đặt lên nơi đây. “Bàn tay của Chúa” được xem như sự tôn vinh cho những nét khôn ngoan của người Nam Mỹ. Còn bàn thắng thứ hai, một pha solo siêu phàm từ phần sân nhà, lại là minh chứng cho tài năng thiên bẩm. Gộp chung lại với nhau, chúng giống như một bản ghi chép sống động về tài năng của lục địa Nam Mỹ. 

 

Maradona thi đấu trên sân đầy cuốn hút và lôi cuốn. Ông tương phản rõ rệt với một Pele lạnh lùng và tính toán hơn. Câu chuyện của Pele phù hợp với mô hình 3 hồi kinh điển: người hùng nổi lên trong ánh hào quang, người hùng trải qua những thất bại và bị nghi ngờ, người hùng vượt qua chông gai để giành chiến thắng.

 

Cuộc đời Maradona không phù hợp với một khuôn mẫu gọn gàng như vậy. Nó quanh co giống như một pha rê bóng của ông. Nếu ông qua đời vào năm 2004 thì có lẽ nó sẽ giống như câu chuyện cảnh báo về sự nguy hiểm của tính ngạo mạn. Nhưng cao trào của câu chuyện là “Cậu bé vàng” trở lại với trạng thái sức khỏe bình thường và quay lại sự nghiệp huấn luyện.

 

Bóng đá Argentina đã phải dừng lại vào tháng 3 bởi đại dịch, và vào thời điểm nó lăn trở lại - chưa đầy 1 tháng trước, vào dịp sinh nhật lần thứ 60 của Maradona - thì ông không còn đủ sức khỏe để tiếp tục công việc nữa.

 

Khi sự qua đời của Maradona được công bố vào ngày thứ Tư, báo chí Argentina đã đăng một bức ảnh gần đây của ông để minh họa tin tức. Maradona của thế kỷ 21 chắc chắn sẽ đi vào lịch sử. Nhưng Maradona vẫn sẽ là người đàn ông của năm 1986, ông bất tử bởi là biểu tượng của sự đấu tranh cho Argentina, Nam Mỹ và hàng triệu người trên khắp thế giới - những người có thể sẽ thấy có những liên kết với người đàn ông thấp, đậm đến từ một thị trấn nghèo của Buenos Aires.