Huấn luyện viên Tite: Từ phép màu của chiếc radio nhỏ…(P2)

...Thật khó tin khi tôi đã làm công việc này suốt gần 30 năm qua. Câu chuyện của một huấn luyện viên cũng giống như chuyện của cầu thủ đều không thể đoán trước được. 8 năm trước, tôi ngồi trong căn hộ của mình ở Abu Dhabi khi đang huấn luyện Al Wahda FC.

Bà xã tôi yêu cuộc sống ở Abu Dhabi và con gái thì đã vượt qua bài kiểm tra để bắt đầu việc học tại đó. Chúng tôi có một cuộc sống tốt mà không có nhiều áp lực. Thực sự thì có thể gọi là hoàn hảo.
 

Và tất nhiên, tôi nói với vợ, “Em này…”
 

Và cô ấy nói “Thôi nào, đừng cố lừa em nữa! Em biết anh sẽ quay về mà!”
 

Cô ấy biết điều gì nằm trong tim tôi. Vài ngày sau, tôi lên máy bay trở về São Paulo. Trên chuyến bay, tôi nhớ đã tự nói với chính mình là “Wow, mày sẽ được huấn luyện Ronaldo và Roberto Carlos, hai huyền thoại. Đó là một niềm vinh dự lớn.”

 

Trong vài tháng đầu tiên, mọi thứ thật khủng khiếp. Nhưng sau đó chúng tôi có trận đấu vòng loại Copa Libertadores đơn giản trước Tolima ở Colombia… và câu chuyện trở nên không hề đơn giản nữa. Chúng tôi thua trận và bị loại, điều không thể nào chấp nhận được với một câu lạc bộ như Corinthians. Sau khi tiếng còi chung cuộc vang lên, tôi nghĩ “Thế là hết rồi.”
 

Khi chúng tôi trở về São Paulo, một vài người đã tràn vào trung tâm huấn luyện và ném gạch đá vào xe ô tô của chúng tôi cũng như đe doạ các cầu thủ. Đó thực sự là một thời điểm thật đáng sợ vì bọn họ không phải những cổ động viên chân chính mà chỉ là những tên trộm hay những kẻ vô công rồi nghề không hiểu tính nhân văn của bóng đá. Khi chúng tôi ở trong sân tập, có một khoảnh khắc mà tôi sẽ không bao giờ quên. Raphael, một trong số thủ môn của đội bóng, đứng lên và nói trước tất cả mọi người. “Chúng ta không phải những tên trộm. Chúng ta là con người. Chúng ta làm việc chăm chỉ và có gia đình. Họ không thể làm thế với chúng ta.” Và cậu ấy bật khóc trước mặt toàn đội. Đó là một khoảnh khắc xúc động vì cậu ấy rất dễ bị tổn thương và cảm xúc là rất thật.
 

Tôi đứng dậy và nói “Đừng lo lắng, Raphael. Chúng ta sẽ vượt qua điều này.”
 

Thật ra tôi cũng không chắc lắm đâu. Khi lái xe về nhà với cái kính chắn gió phía sau đã bị vỡ, tôi tự nghĩ liệu ngày mai mình có còn làm việc không?
 

Điều kỳ diệu là Corinthians đã đứng cùng với tôi dưới áp lực. Chỉ một năm sau, vợ chồng tôi ngồi trong căn bếp ở São Paulo và thưởng thức những ly rượu. Đó là khi đồng hồ đã điểm 4 giờ sáng và chúng tôi chỉ vừa mới về nhà sau chức vô địch Libertadores.
 

Tôi không biết tại sao những đã hỏi cô ấy “Chúng ta có xứng đáng với điều này không?”
 

Và cô ấy nhắc tôi nhớ về tất cả mọi thứ mà chúng tôi đã trải qua - không chỉ là cuộc tấn công trên sân tập sau thảm hoạ Tolima mà còn là rất nhiều sự hy sinh của cô ấy cùng các con suốt những năm qua. Ngay lúc đó, chúng tôi nghe thấy có tiếng ồn bên ngoài. Hai vợ chồng đến bên cửa sổ và thấy một vài cổ động viên Corinthians đứng ở trên phố và hát vang tên tôi.
 

Thật là không tưởng. Tôi tự nhủ rằng này ông, rất nhiều thứ đã thay đổi chỉ trong một năm đấy!
 

Đêm đó, tôi cầm chiếc cúp Libertadores trong tay và đã khóc. Nhiều người có lẽ thắc mắc tại sao bóng đá có thể khiến một người đàn ông rơi nước mắt như vậy. Tôi có thể nói cho các bạn nghe lý do vì sao nó không chỉ là một trò chơi vì ý nghĩa của nó còn sâu xa hơn thế. Đó là vì gia đình của các bạn.
 

Cảm xúc mà bóng đá mang lại thật không thể nào miêu tả cho những ai không sống chết vì nó. Ví dụ, khi Brazil đối đầu với đội tuyển Đức ở World Cup 2014, tôi đã theo dõi trận đấu đó với bà xã ở nhà. Khi Đức ghi bàn dẫn trước 4-0, vợ tôi đã khóc. Tôi hỏi cô ấy có ổn không và vợ tôi nói không thể nào ngừng rơi nước mắt được vì cô ấy đã đặt mình vào vị trí người vợ của huấn luyện viên trưởng. Cô ấy biết điều đó không chỉ tác động lên cầu thủ và ban huấn luyện mà còn là cả gia đình họ.
 

Sau thất bại 1-7, tôi đã tin mình sẽ là huấn luyện viên tiếp theo của Brazil. Tôi mong rằng thời điểm của mình đã tới. Và khi không được lựa chọn, thực sự là tôi… rất thất vọng, phẫn nộ và rất buồn. Tuy nhiên, trong suốt thời gian đó, tôi nghĩ đến mẹ. Bà đúng là một chiến binh. Bất cứ khi nào gia đình gặp khó khăn, bà luôn cố gắng làm việc cật lực hơn nữa. Bà ngồi may cho đến khi nào đôi tay mỏi nhừ để bất cứ lúc nào tôi muốn một lon soda thì nó cũng xuất hiện như một phép thuật. Hình ảnh của mẹ chính là nguồn cảm hứng của tôi.
 

Một vài tuần sau khi có quyết định, tôi đã khóc. Sau đó, tôi phải chiến đấu thôi. Tôi biết mình cần ra khỏi Brazil để học về chiến thuật nếu muốn mở mang tư duy và triết lý. Vì thế tôi lên máy bay và để lại hết những “bóng ma” ở phía sau. Có hai người cực kỳ quan trọng mà tôi đã học hỏi được rất nhiều trong suốt quãng thời gian nghỉ ngơi và muốn gửi lời cảm ơn: Ngài Ancelotii và ngài Bianchi.
 

Ngài Ancelotti rất tốt và niềm nở khi tôi đến Real Madrid. Tôi ở đó 1 tuần và ông ấy đã lý giải cho tôi triết lý của ông về tấn công bằng sơ đồ 4-3-3 nhưng phòng ngự bằng 4-4-2. Ông ấy chia sẻ dữ liệu đã thu thập được về cầu thủ, triết lý đào tạo và lập kế hoạch chiến lược. Với tôi, điều này giống như thể bước vào một cửa hàng bán kẹo vậy. Trong 3 kỳ World Cup đã qua, tôi luôn có một quyển sổ về chiến thuật của từng trận đấu. Vợ tôi nghĩ điều này thật là điên nhưng đó là niềm đam mê của tôi. Nhiều người thích đọc lịch sử hay chơi giải ô chữ. Nhưng tôi lại thích viết ra các sơ đồ và chiến thuật của chúng. Vì thế khi được nói chuyện với ông Ancelotti về cách làm việc cùng Ronaldo và Isco và Sergio Ramos, điều đó đã khai sáng cho tôi.
 

Khi tôi tới thăm ngài Bianchi ở Boca Juniors, chủ đề của cuộc nói chuyện lại khác. Chúng tôi ăn trưa với nhau và tất nhiên đã từng đối đầu với nhau rất nhiều lần trong suốt những năm qua. Và tôi sẽ không bao giờ quên khi ông ấy nói “Xét về mặt tâm lý thì Corinthians của anh rất mạnh. Vì chúng tôi là người Argentina nên biết khi khiêu khích người Brazil thì họ sẽ mất cân bằng. Nhưng tôi phải nói rằng Corinthians lại không hề như thế. Các anh rất tập trung.”
 

Tôi đã lưu giữ điều đó trong bộ nhớ của mình. Khi tôi trở về Corinthians để tiếp tục công việc, nhiệm vụ của tôi là thích ứng và “tái tạo” lại chính mình. Tôi không muốn là ông huấn luyện viên như lúc vô địch Libertadores nữa. Lúc đó, chúng tôi rất cân bằng và ổn định nhưng khả năng tấn công chủ yếu lại dựa vào sự xâm nhập của Paulinho từ ngoài vòng cấm. Paulinho là một cầu thủ đặc biệt và độc nhất. Có một câu chuyện đùa giữa các cầu thủ của đội tuyển Brazil như thế này: Bất cứ khi nào chúng tôi tập tạt bóng vào vòng cấm, tiền đạo của tôi sẽ nói “Vâng thưa thầy, chúng tôi sẽ cố gắng có bóng nhưng dù bất cứ điều gì xảy ra thì Paulinho cũng sẽ bất ngờ trồi lên và ghi bàn thôi!”
 

Khi trở lại Corinthians, tôi muốn chơi tấn công với tốc độ cao hơn. Vì thế khi giành chức vô địch quốc gia năm 2015, đó là một khoảnh khắc rất tự hào với cá nhân tôi vì cả đội đã làm được điều đó bằng một lối chơi đẹp mắt. Tôi có Jadson, Renato Augusto, Elias, Ralf và Bruno Henrique đạt phong độ cao và chơi bóng với niềm vui.
 

Mùa giải đó tôi đã nhận ra rằng có lẽ mọi thứ xảy ra đều có lý do của nó. Khi không được lựa chọn ngồi vào ghế huấn luyện viên của tuyển Brazil năm 2014 đã khiến tôi cảm thấy vô cùng đau lòng. Nhưng thực ra đó lại là điều tốt bởi tôi đã có cơ hội được trở lại trường lớp và tiếp tục học hỏi.

Tháng 6 năm 2016, Liên đoàn bóng đá Brazil mời tôi đến gặp mặt. Khi họ đưa ra đề nghị tôi dẫn dắt đội tuyển quốc gia, ban đầu tôi cảm thấy khá xúc động. Nhưng rồi khi nhìn nhận ra vị trí của chúng tôi trên bảng xếp hạng vòng loại World Cup và tôi biết nếu đội thất bại trong trận đấu tiếp theo với Ecuador thì sẽ có một cơn khủng hoảng. Thực sự thì tôi đã bước vào cỗ máy thời gian và trở lại với những gì đã diễn ra khi Corinthians của tôi bị loại khỏi Libertadores. Và tôi nghĩ, này ông, cứ thử tưởng tượng xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu đó là Brazil và World Cup. Và nếu đó là di sản của ông thì sao?
 

Sáng hôm sau, tôi thức dậy và nói với bản thân “Mình sẽ không nhận công việc này. Thời điểm này có lẽ chưa phải lúc.”
 

Nhưng sau đó tôi có một khoảng thời gian suy ngẫm và nghĩ tới bố mẹ. Tôi nghĩ về hình ảnh mẹ tôi ngồi bên máy khâu vào lúc 3 giờ sáng. Tôi nghĩ về hình ảnh tôi ngồi trước radio cùng với bố, lắng nghe bình luận về đội tuyển quốc gia. Và tôi tự nhủ “OK, mày phải chiến đấu vì điều đó như cha mẹ đã chiến đấu vì nó. Bây giờ mày đang có cơ hội để biến giấc mơ thành sự thật.”
 

Vì thế tôi chấp nhận công việc này như một trách nhiệm và vinh dự lớn lao. Ngày đầu tiên, tôi đã sử dụng một bài học mà tôi đã học từ bố mình. Tất nhiên tôi thích nói chuyện về chiến thuật và chiến lược nhưng thực sự tôi cũng tin rằng bước quan trọng nhất chính là gọi điện cho tất cả cầu thủ và nói chuyện riêng với họ. Ban đầu tôi muốn gặp trực tiếp từng người để có thể nhìn vào mắt họ như bố tôi đã làm nhưng đó là không thể bởi các cầu thủ Brazil thi đấu ở khắp thế giới.
 

Tôi sẽ không bao giờ quên những gì Marcelo đã nói khi tôi gọi điện cho cậu ấy. Đó là một tài năng đặc biệt và tôi không hiểu tại sao cậu ấy lại không thi đấu. Tôi hỏi “Chuyện gì xảy ra vậy? Cậu bị chấn thương ư?”
 

Và cậu ấy nói “Thưa thầy, kể từ năm 17 tuổi, tôi đã thi đấu cho đội tuyển quốc gia rồi. Đầu tiên là với các đội trẻ và sau đó là đội tuyển lớn. Nhưng lần nào tôi được gọi lên tuyển, gia đình tôi cũng đều rất rất hạnh phúc. Được chơi cho Brazil là một niềm vinh dự. Nếu thầy gọi tôi, tôi sẽ lên máy bay bất kể điều gì xảy ra.”
 

Sau đó tôi gọi cho Dani Alves và Neymar - và mọi người đều biết hai cầu thủ này thực sự yêu và muốn được đại diện cho đội tuyển Brazil như thế nào. Với tôi, những cuộc điện thoại đó củng cố thêm một suy nghĩ rằng chúng tôi phải tạo ra một môi trường làm việc tốt, nơi mà tất cả phải chiến đấu vì nhau.
 

Các bạn có tin không, khi tất cả chúng tôi tập trung trước trận đấu với Ecuador, một trong những điều đầu tiên tôi làm là cho các cầu thủ xem video về một trận đấu bóng rổ! Đó là trận chung kết NBA giữa Cleveland và Golden State. Và với tôi đây là một trận đấu rất đẹp vì LeBron James chuyền bóng cho Kyrie Irving và Kyrie có một cú ném khó để rồi bỏ lỡ điểm số.
 

Nhưng LeBron đã làm gì? Cậu ấy là một siêu sao. Có thể các bạn sẽ nghĩ cậu ấy vỗ hai bàn tay và nói “Tại sao cậu lại thực hiện cú ném như thế?”
 

Nhưng thay vào đó, LeBron lại rất tập trung. Cậu ấy cố gắng giành lại bóng và sau đó làm gì? Cầm bóng và tự mình ném bóng vào rổ? Không, cậu ấy lại chuyền cho Kyrie và lần này Kyrie đã ghi điểm thành công.
 

Tôi đã bảo với các cầu thủ của mình rằng “Đó là bầu không khí mà chúng ta cần có ở đây để thành công. Tất cả mọi người phải chiến đấu vì nhau, kể cả là ngôi sao.”
 

Trận đấu với Ecuador thực sự đã đưa chúng tôi gần nhau hơn. Hiệp 1 diễn ra cực kỳ căng thẳng. Chúng tôi không thể ghi bàn và ký ức trận bán kết World Cup 1970 lại ùa về khi tôi ngồi trước radio và liên tục tưởng tượng ra bàn thắng trong đầu mình. Khi Neymar ghi bàn trên chấm phạt đền, mọi thứ sau đó trở nên trôi chảy và chúng tôi giành chiến thắng với tỷ số 3-0. Tôi nghĩ chúng tôi không thể chơi chậm lại kể từ thời điểm đó.
 

Sau trận đấu toàn thể đội bóng ngồi trong phòng thay đồ, các cầu thủ bước lại gần nhau hơn và chúng tôi bắt đầu cầu nguyện. Và khi để ý thấy một vài thành viên trong ban huấn luyện, thậm chí là nhân viên bảo vệ đã rời khỏi phòng, tôi nói “Không, chiến thắng này dành cho tất cả mọi người. Tất cả chúng ta hãy cùng cầu nguyện.”
 

Và mọi người đã xích lại gần nhau, kể cả các nhân viên bảo vệ. Đó là một khoảnh khắc vô cùng xúc động với tất cả chúng tôi.
 

Giờ đây, khi chỉ còn một tháng nữa là tới World Cup, tôi phải đưa ra những sự lựa chọn rất khó khăn. Tôi biết mình không thể chọn tất cả dù ai cũng xứng đáng. Ví dụ, chúng tôi có 3 hậu vệ cánh trái đều xứng đáng được lên máy bay tới Nga nhưng chỉ có 2 suất cho vị trí đó. Tôi phải chọn cầu thủ có thể tạo ra cơ hội giành chiến thắng lớn nhất dù cho bất kể ai cũng là người “xứng đáng” nhất.

Để tôi giải thích rõ hơn một chút: Năm 2012, Jorge Henrique đáng ra sẽ không được đá trận chung kết Club World Cup cho Corinthians trước Chelsea. Douglas và Romarinho thời điểm đó thi đấu nhiều hơn. Nhưng đội bóng lại cần một cầu thủ có đặc tính như cậu ấy để giành chiến thắng trong trận đấu cụ thể đó, thế nên tôi đã phải đưa ra một quyết định vô cùng khó khăn.
 

Tất nhiên, quyết định của bạn sẽ ảnh hưởng tới giấc mơ World Cup của nhiều người nhưng tôi hy vọng mọi người có thể bình tĩnh và hiểu cho những người được lựa chọn ngày hôm nay.
 

Tôi biết nếu bố ở đây ông sẽ nói gì. Chắc chắn ông sẽ bảo tôi “Con phải để những cầu thủ trẻ được thi đấu!”
 

Vì một lý do nào đó, ông luôn phàn nàn rằng các cầu thủ cao tuổi quá chậm. Nếu bạn trên 27, bố tôi sẽ không còn tin tưởng bạn đâu!
 

Ông sẽ bảo “Cầu thủ già giống như những con rùa! Các cầu thủ trẻ sẽ nhanh nhẹn hơn! Hãy sử dụng họ!”
 

Chắc chắn nếu có thể xem cách mà Dani Alves thi đấu, tập luyện và nhảy múa trong phòng thay đồ ở tuổi 35, ông sẽ thay đổi suy nghĩ của mình.
 

Sau khi bố tôi qua đời, mẹ kể cho tôi điều mà bố đã nói khi tôi bắt đầu nghiệp huấn luyện viên. Ông chưa bao giờ nói những lời đó với tôi vì đó không phải cách ông nói chuyện với con trai. Nhưng một ngày, bố bảo với mẹ rằng “Ade sẽ là một trong những huấn luyện viên vĩ đại nhất.”
 

Điều đó còn ý nghĩa hơn bất cứ danh hiệu nào tôi từng giành được. Ước gì bố ở đây để chứng kiến cậu con trai ông tại World Cup.
 

Chỉ có Chúa mới biết được điều gì sẽ diễn ra tại nước Nga nhưng tôi hy vọng rằng cả nước Brazil sẽ đoàn kết lại ủng hộ chúng tôi. Dẫu biết truyền hình đã thay đổi nhiều thứ với thế hệ này nhưng tôi mong rằng khi chúng tôi thi đấu, sẽ vẫn có hàng triệu đứa trẻ Brazil ngồi trước radio và tưởng tượng ra những bàn thắng.
 

Đó là điều đã kích thích tôi vào năm 1970, như một thứ phép thuật.

Lược dịch từ bài viết “To Brazi” của huấn luyện viên Tite (đội tuyển Brazil) trên The Player’s Tribune.

CG (TTVN)