Từ áp lực đến khẳng định: Mùa giải đầu tiên đáng nhớ của Maresca tại Chelsea

Các cầu thủ Chelsea đang hò reo ăn mừng trong phòng thay đồ của Nottingham Forest sau khi chính thức giành vé dự Champions League. Trong lúc đó, Enzo Maresca bất ngờ lên tiếng ngắt mạch cảm xúc ấy bằng một bài phát biểu ngắn.

Tông giọng của ông đầy thách thức giống như ở buổi họp báo ngay sau đó, nơi thẳng thừng tuyên bố những người chỉ trích có thể “biến đi”. HLV người Ý nhấn mạnh với các học trò rằng, sau một mùa giải bị đánh giá thấp vì đội hình quá trẻ và thiếu kinh nghiệm, họ đã chứng minh được tất cả. Điều quan trọng không nằm ở tuổi tác, mà nằm ở tinh thần, chất lượng và bản lĩnh.

Chiến thắng sít sao 1-0 trước Nottingham Forest ở vòng cuối giúp kết thúc mùa giải ở vị trí thứ tư, thành tích tốt nhất kể từ khi liên minh Todd Boehly - Clearlake tiếp quản CLB vào năm 2022. Khoảng cách 15 điểm so với đội vô địch Liverpool cũng là lần Chelsea tiệm cận ngôi đầu nhất kể từ lần vô địch Premier League gần nhất năm 2017.

Tuy vậy, Maresca cũng khẳng định rằng ngay cả khi họ không thắng Forest và rơi khỏi top 5 vì các kết quả khác, ông vẫn giữ nguyên quan điểm về mùa giải này: Chelsea đã tiến bộ rõ rệt và nỗ lực của các cầu thủ xứng đáng được ghi nhận. Maresca hứa với toàn đội rằng sẽ chia sẻ thông điệp này với truyền thông và ông đã giữ lời hứa một cách trọn vẹn.

Sau buổi họp báo, ông mỉm cười bước ra xe bus của đội, miệng ngậm một cây kẹo mút màu vàng. Đó là biểu tượng cho cái kết ngọt ngào trong mùa giải đầu tiên của ông tại Stamford Bridge, dù hành trình vừa qua chẳng hề bằng phẳng.

Một tháng sau khi được bổ nhiệm thay thế Mauricio Pochettino, Maresca từng ngồi trò chuyện cùng giới truyền thông trong chuyến du đấu tại Mỹ. Ông đùa rằng mình thường hát cho các cầu thủ nghe vào mỗi buổi tối, rồi bật mí luôn loại xì gà yêu thích. Nhưng kể từ đó, một Maresca thư giãn và cởi mở như thế không còn xuất hiện nhiều.

Trong suốt mùa hè, ông đã xem lại toàn bộ 38 trận đấu của Chelsea dưới thời Pochettino để hiểu hơn về đội bóng mình sẽ dẫn dắt. Nhưng rồi cả mùa giải lại trở thành một hành trình khám phá. Hãy nhìn lại đội hình xuất phát ở trận gặp Manchester City tại vòng mở màn Premier League: Cole Palmer chơi ở cánh phải, Christopher Nkunku đá cánh trái, Enzo Fernandez chơi số 10 sau lưng Nicolas Jackson. Cả hai hậu vệ biên Marc Cucurella và Malo Gusto đều không bó vào trung lộ như hệ thống đặc trưng sau này của Maresca.

Khi đó, dấu hiệu sa sút của Man City vẫn chưa rõ ràng. Dù thiếu vắng Rodri, người vừa giành Quả bóng vàng, họ vẫn nhẹ nhàng đánh bại Chelsea 2-0. Kết quả ấy cộng với chuỗi trận giao hữu nhạt nhòa ở Mỹ và những bàn thua ngớ ngẩn khiến người hâm mộ có lý do để lo lắng. Ngay cả HLV Carlo Ancelotti cũng phải khuyên Maresca nên để hàng thủ của mình chơi thấp hơn.

Phải đến vòng tiếp theo, sau chiến thắng 6-2 trước Wolves, hình bóng thực sự của một Chelsea dưới thời Maresca mới xuất hiện. Palmer được bó vào trong để hoạt động ở “hành lang trong” bên phải, qua đó mở ra khoảng trống cho một cầu thủ chạy cánh thuần túy, đó là Noni Madueke, người lập hat-trick chỉ trong 14 phút tại Molineux.

Suốt nửa đầu mùa giải, Chelsea chơi thứ bóng đá tốc độ, ăn ý và bùng nổ: 3 bàn trong 47 phút đầu trước West Ham, 4 bàn chỉ trong 21 phút đầu trận của riêng Palmer vào lưới Brighton, rồi 12 bàn thắng trong tuần đầu tháng 12 khi lần lượt hạ Aston Villa, Southampton và Tottenham. Khi ấy, Chelsea với độ tuổi trung bình thấp nhất Premier League chính là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Liverpool do Arne Slot dẫn dắt.

Điều đó càng ấn tượng hơn trong bối cảnh đầy rối ren bên ngoài sân cỏ. Trong hai tuần cuối tháng 8, Maresca liên tục bị hỏi về nhóm cầu thủ bị loại khỏi kế hoạch. Đến giữa tháng 9, căng thẳng giữa Clearlake và Boehly bắt đầu lộ ra ngoài. Trong hoàn cảnh đó, ngoại trừ trận thua Man City, chỉ có Crystal Palace là đội duy nhất giành được điểm trước Chelsea trong giai đoạn này.

Dù vậy, giữa những chiến thắng, Maresca vẫn đôi khi tỏ ra căng thẳng. Theo các nguồn tin hậu trường, ông là một người nghiêm khắc, cứng rắn và trầm tính hơn hẳn Pochettino. Nếu như Pochettino luôn đi quanh sân tập để bắt tay, chào hỏi tất cả các nhân viên, Maresca thường tập trung cao độ vào công việc đến mức đôi khi tỏ ra… hơi lạnh lùng. Dù không ai đánh giá tiêu cực về điều đó, nó cho thấy sự khác biệt lớn về phong cách giữa hai đời HLV.

Trong các buổi họp báo, Maresca thường xuyên cảnh báo học trò không nên sa đà vào những trận “bóng rổ”, nơi đôi bên chỉ mải mê với các pha chuyển tiếp chớp nhoáng. Ông cũng khẳng định đội bóng vẫn còn rất nhiều điều cần cải thiện và luôn tìm cách hạ nhiệt những lời tung hô về khả năng đua vô địch Premier League. Chính những phát biểu ấy đã tạo ra những rạn nứt đầu tiên giữa ông và một bộ phận CĐV, những người từng hát vang tên ông và hô vang khẩu hiệu “Chelsea của chúng ta đã trở lại rồi” sau chiến thắng 5-1 trước Southampton.

Một số phát biểu của Maresca trước truyền thông đôi khi khiến người ta bối rối, dù cũng cần thông cảm vì tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ của ông. Vào tháng 2, ông chia sẻ rằng ban lãnh đạo đã nói với mình mục tiêu giành vé dự Champions League là cho mùa giải thứ hai. Nhưng chỉ một tuần sau, Maresca lại nói lọt vào Champions League là mục tiêu ngay từ mùa này. Sau đó, ông đính chính rằng kế hoạch ban đầu đã được điều chỉnh vì Chelsea đã nằm trong top 5 suốt phần lớn mùa giải.

Khi mùa giải 24/25 bước vào chặng nước rút, Maresca cũng hai lần liên tiếp bóng gió rằng CLB nên tính đến chuyện bổ sung thêm vài cái tên giàu kinh nghiệm trong kỳ chuyển nhượng hè. Dù vậy, ông cũng nhấn mạnh rằng đội hình trẻ nhất Premier League mùa này sẽ trưởng thành hơn rất nhiều sau những gì đã trải qua.

Không hề phàn nàn về chính sách chuyển nhượng của CLB, Maresca chỉ muốn người ta hiểu rõ Chelsea hiện tại không còn là đội bóng từng thoải mái chi tiền để chiêu mộ những ngôi sao sẵn sàng ra sân ngay lập tức. Ông nói: “Có những trận đấu, tôi có tới 3, 4 cầu thủ sinh năm 2006, 2007 hoặc thậm chí 2008 trên ghế dự bị. Các bạn có thấy điều đó không? Tôi thì có. Ngày xưa, khi Didier Drogba đá chính và bị thay ra, người vào sân là Fernando Torres. Còn giờ, chúng tôi thay Jackson bằng Tyrique George từ học viện.”

Mặc dù vậy, không có chuyện Maresca đang chống lại triết lý xây dựng đội bóng bằng cầu thủ trẻ. Nguồn tin nội bộ khẳng định ông hoàn toàn đồng thuận với chiến lược dài hạn và ban lãnh đạo cũng đánh giá Maresca là mảnh ghép phù hợp với kế hoạch mà họ đang gây dựng. Ông tin tưởng các học trò đang lớn mạnh lên qua thử thách, và đó sẽ là lợi thế lớn cho Chelsea ở mùa giải 25/26.

Sau Giáng sinh, lối chơi của Chelsea bắt đầu chậm lại và kết quả cũng bị chững theo. Điều này khiến người ta bắt đầu tranh luận: Phải chăng việc quá gò bó trong hệ thống kiểm soát bóng của Maresca đang khiến Chelsea chơi kém đi? Các đối thủ cũng bắt đầu bắt bài khi nhận ra rằng “Marescaball” hoàn toàn có thể bị hóa giải bằng một khối phòng ngự thấp và kín kẽ, và họ thường xuyên áp dụng điều đó.

Chuỗi 12 trận mà chỉ thắng được 3 từ ngày 22/12 đến 22/2 đã khiến Chelsea bị loại khỏi FA Cup và tụt xuống vị trí thứ sáu trên bảng xếp hạng Premier League. Giấc mơ vô địch bị dập tắt, còn cơ hội dự Champions League trở nên mong manh hơn bao giờ hết.

Hai thất bại bạc nhược trên sân Brighton chỉ trong vòng 6 ngày hồi tháng 2 đánh dấu phong độ chạm đáy của Chelsea mùa này. Maresca chọc giận không ít CĐV khi nói rằng trận thua đầu tiên (ở vòng 4 FA Cup) sẽ giúp đội tập trung hơn vào hai đấu trường còn lại. Nhưng rồi trong trận tái đấu ở Premier League, Chelsea thua tan nát 0-3. Đó là trận đấu mà chính Maresca phải thừa nhận là màn trình diễn tệ nhất của ông từ khi đến Stamford Bridge.

Tuy nhiên, phía nội bộ CLB lại cho rằng chuỗi phong độ sa sút này phần lớn đến từ tình trạng chấn thương lan rộng trong đội hình suốt mùa đông.

Wesley Fofana rách gân khoeo ở trận gặp Aston Villa hồi đầu tháng 12 khiến hàng thủ không thể dâng cao một cách hiệu quả. Romeo Lavia liên tục vắng mặt khiến tuyến giữa thiếu sức mạnh và sự đột phá. Nhưng quan trọng nhất là chấn thương của Jackson ở trận gặp West Ham ngày 3/2, làm hàng công gần như “tắt điện”, cũng như khiến Palmer mất đi đối tác quan trọng để triển khai bóng.

Một điểm đáng ghi nhận là cách Maresca thận trọng trong việc sử dụng đội trưởng Reece James sau chấn thương hồi đầu năm. Nhờ vậy, hậu vệ người Anh đã có số lần ra sân nhiều nhất kể từ mùa 21/22. Anh cũng vắng mặt ít hơn so với thời Pochettino dẫn dắt. Tuy nhiên, những chấn thương kể trên khiến cho các cặp bài trùng quen thuộc và hiệu quả ở cả ba tuyến của Chelsea liên tục bị xáo trộn dưới thời Maresca.

Dù sao, Maresca vẫn nhận được sự thông cảm từ giới thượng tầng. Bản thân HLV này cũng không hề xuống tinh thần hay thay đổi niềm tin vào triết lý bóng đá của mình trong suốt giai đoạn khủng hoảng. Và trên hết, không hề có bất kỳ cuộc bàn luận nào về khả năng thay tướng, bất chấp những áp lực đang tăng dần từ dư luận.

Chelsea tin rằng mọi thứ rồi sẽ trở lại quỹ đạo. Thực tế là họ đã đúng.

Tác động tiêu cực từ cơn bão chấn thương đã đặt dấu hỏi lớn lên khâu tuyển trạch cầu thủ của Chelsea. Trong số 8 tân binh được đưa về đội một ở mùa hè 2024, chỉ có Pedro Neto và Jadon Sancho phần nào chiếm được suất đá chính tại Premier League. Nhưng họ cũng chỉ đóng góp 7 bàn thắng và 10 pha kiến tạo, một thông số không mấy ấn tượng.

Tình hình càng rối ren khi Mykhailo Mudryk, bản hợp đồng đắt giá từ tháng 1/2023 bị đình chỉ thi đấu tạm thời vào tháng 12 sau khi xét nghiệm dương tính với chất cấm. Kết quả mẫu B, yếu tố quyết định Mudryk có bị cấm thi đấu dài hạn hay không vẫn chưa được công bố. Tiền vệ người Ukraine đã vắng mặt suốt 5 tháng qua.

Hai bài toán lớn nhất trong đội hình là thủ môn và tiền đạo vẫn chưa có lời giải. Filip Jorgensen, người được trao suất bắt chính vào tháng 2 không tạo được sự yên tâm để thay thế một Robert Sanchez đang xuống phong độ. Niềm tin của Maresca dành cho Jorgensen chính thức chạm đáy, khi anh để cú sút ở phút 89 của Marco Asensio lọt qua tay, khiến Chelsea thua 1-2 trên sân của Aston Villa.

Tài năng trẻ được kỳ vọng là Marc Guiu thì gặp vận đen khi dính chấn thương kéo dài đúng lúc Nicolas Jackson vắng mặt. Trước khi nghỉ thi đấu, Guiu mới chỉ bắt đầu ghi điểm trong mắt Maresca và chưa có đóng góp đáng kể nào ở Premier League.

Renato Veiga và Joao Felix đều rời Chelsea theo dạng cho mượn chỉ sau 6 tháng khoác áo CLB. Đó chỉ 2 trong số rất nhiều cầu thủ tìm đường ra đi trong kỳ chuyển nhượng tháng Giêng. Cesare Casadei bị bán đứt sang Torino, còn Axel Disasi tới Aston Villa theo dạng cho mượn. Kiernan Dewsbury-Hall và Christopher Nkunku cũng cân nhắc rời đi nhưng cuối cùng ở lại.

Có những tiếng nói trong nội bộ đặt dấu hỏi: Liệu Maresca có thể xử lý tình hình nhân sự tốt hơn? Bởi không đội bóng nào trong nhóm cạnh tranh top 5 có nhiều cầu thủ bất mãn như Chelsea hồi tháng Giêng. Chính HLV người Ý cũng phải thừa nhận với truyền thông rằng những ồn ào trên TTCN đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự tập trung của toàn đội.

Tuy nhiên, việc một số cầu thủ không hài lòng được cho là chuyện bình thường trong môi trường cạnh tranh khốc liệt. Vài ngôi sao vẫn nói tốt về Maresca khi được hỏi. Levi Colwill từng chia sẻ với BBC rằng: “Cách ông ấy tư duy về bóng đá vượt xa phần còn lại. Ông ấy giúp tôi hiểu bóng đá theo một cách hoàn toàn khác.”

Levi Colwill

Maresca cũng nổi tiếng là người nghiêm khắc trong việc duy trì tiêu chuẩn tập luyện. Ai không thể hiện tốt sẽ lập tức bị gạt khỏi đội hình, như trường hợp của Madueke và Nkunku, người bị loại khỏi danh sách đăng ký vì “lý do chuyên môn”. Trong trường hợp của Madueke, điều đó đã xảy ra nhiều hơn một lần.

Khi đội bóng rơi vào khủng hoảng, Maresca đã tổ chức một cuộc họp lớn tại trung tâm Cobham, quy tụ toàn bộ cầu thủ và thành viên ban huấn luyện. Thông điệp được ông gửi đi rất rõ ràng: “Chúng ta đều có cùng một mục tiêu là giành vé Champions League và mỗi người đều có vai trò trong hành trình ấy.” Thậm chí, ông còn nhắn nhủ các cầu thủ hãy trân trọng cả những người đang âm thầm làm việc phía sau để giúp họ đạt được mục tiêu.

Khi tinh thần toàn đội vẫn chưa được cải thiện rõ rệt, Chelsea quyết định hành động mạnh tay hơn. CLB mời cựu sao rugby Willie Isa từ đội vô địch Super League Wigan Warriors về giữ vai trò hỗ trợ tâm lý cầu thủ, với mục tiêu cải thiện văn hóa làm việc tại Cobham. Nhóm cầu thủ kỳ cựu cũng chủ động tổ chức một cuộc họp thẳng thắn chỉ hai ngày sau thất bại trước Brighton, tiếp đó là một buổi ăn tối tập thể để siết chặt tình đoàn kết.

Đội trưởng Reece James đóng vai trò trung tâm trong cả hai sự kiện kể trên. Ngoài ra, anh còn chủ động xuất hiện nhiều hơn trước truyền thông sau mỗi trận đấu (dù đội thắng hay thua). Đó là tín hiệu tích cực cho thấy James đang đáp lại kỳ vọng mà Maresca từng công khai đặt ra, đó là thể hiện phẩm chất thủ lĩnh rõ ràng hơn.

Trong khó khăn, Maresca cũng cho thấy sự linh hoạt đáng ghi nhận. Sau khi thử nghiệm bất thành bộ đôi “số 9 ảo” Palmer - Nkunku, ông chuyển sang sử dụng Pedro Neto đá cao nhất và phần nào cải thiện được hàng công. Đồng thời, ông khai thác triệt để khả năng băng cắt từ cột hai của Cucurella, một hậu vệ trái nhưng thường xuyên xuất hiện đúng lúc để dứt điểm trong vòng cấm. Dù Jackson vẫn chưa trở lại, Maresca vẫn cố gắng xoay sở để hàng công không quá bế tắc.

Nhưng tất cả những nỗ lực đó cũng không giúp Maresca ghi điểm trở lại trong mắt CĐV, những người ngày càng phản đối ông một cách gay gắt. Một nhóm nhỏ từng giăng biểu ngữ phản đối tập đoàn Clearlake và chủ tịch Todd Boehly trước trận thắng Southampton 4-0 hồi tháng 2. Đến tháng 4, khi Chelsea bị Fulham dẫn 1-0 ở hiệp 1 tại Craven Cottage, đám đông đã hô vang những lời lẽ nặng nề nhắm vào HLV người Ý khi ông đi dọc sân bằng những âm thanh chói tai lấn át cả tiếng còi.

Maresca từng khiến CĐV Chelsea sôi sục cách đây một tuần, khi ám chỉ rằng chính áp lực từ khán đài đã khiến thủ môn Sanchez phải phát bóng dài trong trận gặp Ipswich Town. Một trong những pha xử lý đó đã dẫn tới bàn thua thứ hai và khiến Chelsea bị cầm hòa 2-2 đầy tai hại.

Ngay cả khi đội bóng giành quyền vào bán kết Conference League, bầu không khí tại Stamford Bridge vẫn chẳng khá hơn là bao. Thất bại 1-2 trước Legia Warsaw ở lượt về khiến The Blues bị chính CĐV nhà la ó dữ dội. Dù vậy, chuỗi thành tích sân nhà ổn định (phần lớn là trước các đội nhóm dưới) ở nửa sau mùa giải đã phần nào giúp Maresca giữ ghế và kìm hãm cơn giận dữ trên khán đài sân Stamford Bridge.

Câu chuyện trên sân khách thì lại khác. Chelsea chỉ thắng đúng 1 trận, giành vỏn vẹn 6 điểm trong 10 chuyến làm khách từ ngày 22/12 đến 11/5. Họ cũng là đội duy nhất ở Premier League mùa này thua đội rớt hạng Ipswich ngay tại Portman Road.

Chiến thắng duy nhất đến từ cú nã đại bác phút 93 của Pedro Neto vào lưới Fulham, một khoảnh khắc châm ngòi cho chuỗi nước rút đầy ấn tượng để giành vé Champions League.

Chelsea thắng 5/6 trận cuối cùng, dù bị nhiều chuyên gia đánh giá là có chuỗi trận khó nhất trong cuộc đua top 4. Mọi thứ càng trở nên khó khăn hơn khi họ bước vào hai vòng đấu cuối mà không có tiền đạo cắm đúng nghĩa, do Nicolas Jackson bị treo giò vì hành vi thô bạo ở trận thua Newcastle. Nhưng chính ở giai đoạn ấy, Maresca lại thể hiện được đẳng cấp thực sự.

Có một chi tiết đáng chú ý, đó là trước chuyến làm khách đến sân của Nottingham Forest, các cầu thủ Chelsea được nhận chỉ thị rất rõ ràng: Chỉ tập trung vào việc thắng trận của mình, không quan tâm kết quả từ các đối thủ cạnh tranh vé Champions League.

Và khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, một số cầu thủ đã đẩy Maresca về phía góc khán đài để ông nhận lấy tràng pháo tay từ các CĐV đội khách. Cùng ăn mừng trên sân còn có cả chủ tịch Todd Boehly, đồng sở hữu Behdad Eghbali và 4 nhân vật chủ chốt trong bộ phận thể thao của CLB: hai GĐTT Paul Winstanley và Laurence Stewart, giám đốc tuyển trạch Joe Shields và trưởng bộ phận tuyển dụng toàn cầu Sam Jewell.

Đó là khoảnh khắc để tất cả cùng tận hưởng thành quả sau những tháng ngày chật vật. Nhưng với Maresca và giới lãnh đạo Chelsea, đó không phải là lúc tự mãn.

Một trong những thông điệp cuối cùng mà Maresca gửi đến toàn đội là: “Từ giờ, phải ngay lập tức dồn toàn bộ sự tập trung vào việc đánh bại Real Betis trong trận chung kết Conference League sắp tới.” Với ông, tấm vé dự Champions League là thành tích quan trọng, nhưng danh hiệu đầu tiên cùng nhau mới là bước ngoặt thực sự.

Các nguồn tin nội bộ khẳng định: Maresca là một HLV ngày càng tiến bộ và vẫn đang trên đà phát triển. Thành tích của ông mùa này tốt hơn cả Pochettino mùa trước: Giành nhiều hơn 6 điểm và thủng lưới ít hơn 20 bàn, dù phải làm việc với đội hình có độ tuổi trung bình trẻ nhất lịch sử Premier League.

Tấm vé Champions League cũng được kỳ vọng sẽ giúp Chelsea dễ dàng hơn trong việc chiêu mộ hai mục tiêu chuyển nhượng chính là một cầu thủ chạy cánh và một trung phong. Nó cũng giúp họ đàm phán được hợp đồng tài trợ áo đấu chính thức với mức giá cao hơn trước rất nhiều.

Dù vậy, bên trong CLB, không ai cho phép bản thân được tự mãn. Mục tiêu là chinh phục Premier League và Champions League chứ không phải ăn mừng vì đứng thứ tư. Vẫn còn rất nhiều điều phải làm để Chelsea trở lại thời kỳ thống trị như trước.

Nhưng điều quan trọng nhất lúc này là gì? Cuối cùng thì đã có những bằng chứng cụ thể cho thấy họ đang đi đúng hướng. Và không nghi ngờ gì nữa, chính Maresca là người sẽ đứng lên để khẳng định điều đó.

Theo New York Times