Góc Arsenal: Đời thay đổi khi ta thay đổi

 
Và đúng như cái vòng tuần hoàn, hi vọng rồi thất vọng, thất vọng rồi lại được thắp lại một chút tình yêu, nhất là sau trận thắng 4-0 đầy cảm xúc trước Slavia Praha ngay trên đất Cộng hòa Séc đêm qua.
 

Ultra Instinct – trạng thái tối thượng từng xuất hiện ở nhân vật “Khỉ con” Songoku ở series phim hoạt hình Anime mang tên Dragon Ball Super, đặc biệt nó đến khi vũ trụ 7 mà Songoku sinh sống đứng trước nguy cơ diệt vong. Ultra Instinct cho phép Songoku di chuyển linh hoạt, đồng thời làm tăng sức mạnh chiến đấu lên bội phần cho anh.
 

Nói vui một chút thì đêm qua đã có rất nhiều “Khỉ con” đạt đến trạng thái Ultra Instinct trong màu áo Arsenal, đội bóng được ví von cũng giống như vũ trụ 7 trong Dragon Ball Super. Bởi đơn giản trước mắt họ không còn đường lùi, dù thiếu vắng những nhân tố quan trọng như Kieran Tierney, Martin Odegaard và Pierre-Emerick Aubameyang. 

 

 

Khi Pháo thủ bị dồn vào chân tường
 

Trận hòa 1-1 ngay trên sân nhà Emirates cách đây 1 tuần trước Slavia Praha khiến Arsenal rơi vào thế khó ở trận lượt về. Với việc khó lòng cạnh tranh một vị trí trong Top 6 đội dẫn đầu tại Premier League, đồng nghĩa nếu không vô địch Europa League, thầy trò Mikel Arteta sẽ làm khán giả bất đắc dĩ ở cúp Châu Âu mùa tới. Đây vốn không chỉ là vấn đề về tiền bạc, sức hút với các tân binh, mà đó còn là vấn đề về danh dự. Thật khó có thể tượng tượng nổi viễn cảnh một đội bóng giàu truyền thống bậc nhất nước Anh như Arsenal lại chỉ có thể ra sân ở đấu trường quốc nội. 
 

Nhưng giành chiến thắng trước Slavia Praha  đâu có phải nhiệm vụ dễ dàng. Ai cũng biết sự khó chịu trong phong cách chơi bóng của đại diện đến từ Cộng hòa Séc ở trận lượt đi. Hơn nữa, lượt về này họ có lợi thế được thi đấu trên sân nhà Sinobo – nơi đang chứng kiến chuỗi 32 trận bất bại của Slavia Praha ở mọi đấu trường tham dự. Ngay cả Leicester City – đội đang xếp thứ 3 tại Premier League mùa này cũng không thể đánh bại Slavia Praha tại Sinobo. Nhưng với Arsenal, câu chuyện đêm qua lại rất khác.
 

Bắt đầu từ việc các cầu thủ Arsenal quỳ gối trước trận đấu để gửi thông điệp chống phân biệt chủng tộc, nhưng các cầu thủ Slavia Praha hoàn toàn dửng dưng với điều đó. Trước đấy, hậu vệ của Slavia Praha, Ondrej Kudela bị treo dò 10 trận vì dùng lời lẽ xúc phạm với một cầu thủ da màu bên phía Rangers. Không biết đó có phải động lực của Lacazette và các đồng đội của anh hay không, chỉ biết rằng Arsenal đã chơi tuyệt hay trong 90 phút lượt về, nã vào lưới đối thủ 4 bàn thắng trong khi khung thành của Bernd Leno được bảo vệ tuyệt đối. Điều đặc biệt là cả 4 bàn thắng vào lưới Slavia Praha đều được ghi bởi các cầu thủ da màu. Lần lượt Nicolas Pepe, Lacazette, Bukayo Saka lập công chỉ trong vỏn vẹn chưa đầy 6 phút (từ phút 18 đến 24), trước khi Lacazette ấn định một ngày thi đấu chói sáng bằng pha dứt điểm chân trái trong vòng cấm Slavia Praha ở phút 77. Đó đã là bàn thắng thứ 4 trong 2 trận đấu liên tiếp của chân sút người Pháp.

 

Các cầu thủ Arsenal đã tỏa sáng kịp thời đưa nửa đỏ thành London vào đến trận bán kết. Nhưng công đầu phải kể đến chiến thuật hợp lý của HLV Mikel Arteta với những nhân tố không thể nào ngờ được. 
 

Trên lý thuyết, Arsenal đã ra sân với sơ đồ 4-2-3-1 với bộ đôi hậu vệ cánh Calum Chambers và Granit Xhaka – người đóng thế bất đắc dĩ cho Kieran Tierney bị chấn thương dài hạn. Sự thật sơ đồ 4-2-3-1 của Arsenal có lẽ chỉ đúng khi đại diện nước Anh phải phòng ngự, khi cả Calum Chambers lẫn Granit Xhaka đều sở hữu nền tảng thể chất tốt, đồng thời rất giỏi trong tranh chấp tay đôi, cuộc chiến vốn dĩ cần nhiều sức mạnh. Sự chắn chắn là điều mà HLV Mikel Arteta đặt lên hàng đầu trong cuộc chiến sinh tử này. Nếu sớm bị đối thủ dẫn bàn, Arsenal khó lòng thay đổi cục diện trận đấu. Đó là lý do tại sao Hector Bellerin và Cedric Soares được cất lên băng ghế dự bị, dù họ là những hậu vệ có khả năng tấn công tốt hơn.
 

Nhưng mọi chuyện cũng không đơn giản như vậy. Vị trí thi đấu của Granit Xhaka chính là ngọn nguồn của mọi vấn đề. Khi Arsenal kiểm soát được thế trận, Granit Xhaka ngay lập tức di chuyển lên trên đá như một tiền vệ kiến thiết lệch trái, gia tăng nhân sự tuyến giữa nhằm mở rộng phạm vi chuyền bóng khu vực trung tuyến, nơi đã có sự xuất hiện của Thomas Partey trong vai trò đánh chặn và Dani Ceballos với nhiệm vụ tịnh tiến bóng bằng lối chơi sáng tạo của mình. Tiền vệ người Thụy Sĩ được yêu cầu không dâng quá cao, làm nhiệm vụ cầu nối luân chuyển bóng. Chính Xhaka chứ không phải cầu thủ nào khác bên phía Arsenal là người chạm bóng nhiều nhất trên sân với 78 đường chuyền với tỉ lệ chính xác lên đến 80,7%. Có thể nhiều người không thích Xhaka, nhưng chẳng ai dám phủ nhận tầm quan trọng của tiền vệ 29 tuổi trong đội hình của Arsenal ở thời điểm hiện tại.

 

 

Từ vị trí thi đấu của Xhaka, chúng ta lại nhớ đến Pep Guardiola – người rất thành công trong việc sử dụng một Inverted Fullback, hay còn gọi là hậu vệ ảo trong đội hình. Sự xuất hiện của Pep Guardiola tại Premier League đã biến vị trí hậu vệ cánh từ một vị trí tưởng chừng đơn giản trong quá khứ, trở thành một vai trò cực kỳ quan trọng và phức tạp bậc nhất. Từ Gael Clichy, Fabian Delph và giờ là Joao Cancelo cũng đang thi đấu rất thành công tại Etihad trong vai trò đó. Mikel Arteta là người chẳng xa lạ gì với khái niệm Inverted Fullback và cách sử dụng Inverted Fullback sao cho hợp lý , nhất là sau quãng thời gian hơn 2 năm làm trợ lý cho Pep Guardiola tại Man City.
 

Khi Xhaka dâng cao, lập tức Calum Chambers được kéo vào đá như một trung vệ thứ 3, bên cạnh Rod Hoding và Pablo Mari. Điều này giúp hàng thủ Arsenal không bị thâm hụt quân số trước nguy cơ bị phản công. Cầu thủ người Anh sở hữu những tố chất thích hợp để thi đấu trong vai trò đó. Trong chiến dịch mùa giải 2018/2019, khi chuyển đến thi đấu ở Fulham theo dạng cho mượn, Calum Chambers giành phần lớn thời gian để thi đấu ở trung tâm hàng thủ dưới thời của HLV Slavisa Jokanovic, sau đó là Claudio Ranieri. 
 

Sự xuất hiện của Xhaka, cũng thay đổi số phận một người khác, đó chính là Dani Ceballos. Từ một cái tên thường xuyên gây thất vọng trong mắt các Gooners kể từ đầu mùa, tiền vệ người Tây Ban Nha đã có  màn “comeback” ấn tượng trong 2 chiến thắng trước Sheffield United và Slavia Praha. Đó cũng là các trận đấu hiếm hoi Ceballos thi đấu trọn vẹn cả trận, kể từ tháng 2/2021. So với sơ đồ 2 tiền vệ trung tâm đòi hỏi tính chắc chắn, việc Xhaka xuất hiện với vai trò của một tiền vệ trung tâm thứ 3, đã giúp Ceballos giải tỏa áp lực phòng ngự, vốn dĩ là điểm yếu trong lối chơi của tiền vệ thuộc biên chế của Real Madrid. Ceballos được di chuyển tự do hơn, đồng thời phát huy điểm mạnh từ chuyền bóng, tịnh tiến bóng.

Trong trận đấu với Slavia Praha, chính Ceballos chứ không phải ai khác là người có tỉ lệ chuyền bóng chính xác nhất trong số 11 cầu thủ đá chính bên phía Arsenal, với tỉ lệ lên đến 86%. Không phải ngẫu nhiên giai đoạn Ceballos thi đấu thăng hoa nhất trong mùa trước gắn liền với việc Arsenal thường xuyên thi đấu với ít nhất 3 tiền vệ trung tâm.

Sự thay đổi kịp thời của Mikel Arteta
 

Điều đáng chú ý, tỉ lệ kiểm soát bóng cả trận của Arsenal chỉ là 39% cả trận, chạm bóng tổng cộng 387 lần, tung ra 9 pha tạt bóng, 7 lần dứt điểm nhưng vẫn xé lưới đối thủ 4 lần. Trong khi đó Slavia Praha kiểm soát bóng đến 61%, 600 lần chạm bóng, 10 pha tạt bóng, dứt điểm tới 10 lần. Sự hiệu quả là điều đầu tiên chúng ta thấy được. Nhưng liệu có đơn giản như vậy ?

Một Arsenal trước Sheffield United và Slavia Praha là một Arsenal hoàn toàn khác biệt so với chính họ chỉ cách đây vài tuần. Các học trò của Mikel Arteta chơi bóng trực diện hơn, khai thác khoảng trống tốt hơn, thay vì viễn cảnh bất lực đưa bóng vào vòng cấm với những tình huống tạt bóng từ hai cánh theo kiểu 5 ăn, 5 thua. Sự linh hoạt của bộ đôi Ceballos, Emile Smith Rowe chính là chìa khóa.

 

 

Đã qua rồi cái thời kiểm soát bóng là yếu tố tiên quyết để có được thành công trong trận đấu. Trong hai cặp đấu ở vòng 1/8 Champions League mới đây, Liverpool dù có tỉ lệ kiểm soát bóng vượt trội nhưng vẫn không thể ghi bàn vào lưới Real Madrid. Tình cảnh tương tự cũng đến với Bayern Munich trước Paris Saint-Germain. Đại diện đến từ Pháp dù kiểm soát bóng ít hơn, nhưng lại chính là đội có nhiều pha dứt điểm chất lượng hơn. Nếu Neymar không quá đen đủi, thậm chí tiền đạo người Brazil đã có thể ghi được một hatrick trong trận này. Phát biểu sau trận đấu, Neymar nói rằng: “CLB của bạn có thể kiểm soát bóng nhiều đến cỡ nào thì nó cũng có lúc giống như câu chuyện bạn tán tỉnh một cô gái cả đêm nhưng rồi có một gã khác bất chợt xuất hiện đưa cô gái ấy đi theo gã chỉ trong 5 phút.”.
 

Câu nói này của Neymar dựa trên một phát biểu khá nổi tiếng của HLV Renato Portaluppi của Gremio sau trận hòa 0-0 giữa Gremio và Sao Paulo ở lượt về bán kết Copa do Brazil mùa trước (Gremio thắng 1-0 ở lượt đi và sau đó vô địch). Khi đó, ông Renato đã nói: “Các bạn cứ nói về kiểm soát bóng, vậy thì tôi sẽ kể cho các bạn nghe một câu chuyện. Có một chàng trai nọ đón một cô gái khỏi nhà lúc 21h. Anh ta dẫn cô gái xinh đẹp này đến ăn tối tại một nhà hàng, với ánh đèn lung linh, tới 23h30. Sau đó, họ lại cùng nhau tới một hộp đêm và ở đó tới gần 5h sáng. Nhưng tại hộp đêm, một người bạn khác của anh ta xuất hiện và nói chuyện với cô gái kia chừng 15 phút. Cuối cùng, người bạn này cùng cô gái xinh đẹp đến khách sạn. Các bạn có biết bài học từ câu chuyện này là gì không? Kiểm soát bóng nhiều giống như việc bạn dành cả 8 tiếng đồng hồ trong đêm để tán tỉnh một cô gái xinh đẹp, nhưng rồi một người bạn của bạn chỉ cần có 15 phút là cùng cô gái bước vào khách sạn. Anh ta mới là người chiến thắng”.
 

Tất nhiên câu chuyện về kiểm soát bóng kia không phải bao giờ cũng đúng, nhưng ít nhất nó đã đúng với Arsenal trong trận đấu đêm qua. Sau đây 2 tuần, Mikel Arteta và các học sẽ là cuộc chạm trán đầy thú vị với Vilarreal của Unai Emery ở vòng bán kết, một người rất hiểu Arsenal sau quãng thời gian gần 2 năm gắn bó ở Emirates. Đồng thời Unai Emery cũng đang là chiến lược gia có số lần vô địch nhiều nhất tại Europa League. Lần gần nhất Arsenal đi đến một trận chung kết cúp Châu Âu cũng chính là dưới thời của Unai Emery. 
 

Rõ ràng cuộc đối đầu trên sa bàn giữa Mikel Arteta và Unai Emery, giữa hiện tại và quá khứ, chắc chắn sẽ cực kỳ hấp dẫn. Nhưng trước mắt với các Gooners, hãy cứ tận hưởng men say chiến thắng đi đã!