John Stones, Sterling và Walker là thành viên của Man City; Eric Dier và Kane cùng thuộc Tottenham, Jordan Henderson và Oxlade-Chamberlain chơi cho Liverpool… Không thể nói họ lạ lẫm gì nhau mà vấn đề lớn nhất ở đây nằm ở hệ thống chiến thuật của HLV Southgate. Đầu tuần này, trung vệ Stones đã từng mơ tới một ngày ĐT Anh có thể đạt tới tầm vừa bùng nổ trên hàng công, vừa vững chắc nơi hàng thủ lại còn ổn định lâu dài.


Tuy nhiên, ĐT Anh lúc này mới chỉ hoàn thành 1/3 giấc mơ đó: vững chắc nơi hàng thủ. Tuy nhiên, giả sử đối thủ của họ tại bảng F vòng loại World Cup 2018 không phải làng nhàng cỡ những Scotland, Slovakia, Slovenia chưa kể các “tí hon” Lithuania, Malta, tình hình có thể đã rẽ sang một hướng khác. Cũng tại vòng loại, nếu nhìn Pháp chung bảng Hà Lan, Tây Ban Nha chung bảng Italia, hẳn người Anh phải cảm thấy mình may mắn.

Nhưng nhìn về tương lai xa hơn đó là VCK tại Nga, may mắn sẽ là không đủ để ĐT Anh làm nên chuyện. Trong khối công việc ngổn ngang trước mặt, việc đầu tiên Southgate nên làm là đề ra một lối chơi rõ ràng cho đội bóng. Từ khi lên dẫn dắt Tam sư thay Roy Hodgson sau thất bại tủi hổ tại Euro 2016, nhà cầm quân 47 tuổi đã cố gắng thử nghiệm nhiều sơ đồ khác nhau khi nhiều mũi công, khi nhiều cầu thủ phòng ngự song đều thiếu chất.


Như ở trận với Slovenia mới đây, Southgate tỏ ra bị động trong việc luân chuyển chiến thuật. Nhìn ĐT Anh bế tắc với Kane bị cô lập ở vòng cấm đối phương, ông vẫn không thể giải quyết tình hình và cũng như phần còn lại của đội, chỉ biết nhìn Rashford xoay xở trong vô vọng. Trong khoảng 5 phút cuối, cựu thuyền trưởng U21 Anh chọn phương án chẳng giống ai khi thay Sterling bằng một trung vệ là Michael Keane để tận dụng khả năng không chiến của anh.

Vào thời điểm mà Premier League quy tụ nhiều HLV giỏi với triết lý bóng đá khác nhau, phong cách những đội bóng của họ cũng trở nên đa dạng. Chelsea của Antonio Conte, Man City của Pep Guardiola, Man United của Jose Mourinho hay Liverpool của Jurgen Klopp… tất cả đều tạo được bản sắc riêng. Nhưng thật bất ngờ khi ĐT Anh của một HLV tương đối trẻ như Southgate lại nhạt nhòa về hình ảnh và thiếu thốn trong ý tưởng.

Cho tới trước khi chứng kiến những dấu hiệu tích cực từ ĐT Anh, những chiến thắng cùng tấm vé dự VCK World Cup 2018 với họ chỉ như những người bạn xấu. Chúng có thể giúp Tam sư vui thú trong chốc lát, tạo nên những ảo tưởng về thành công và đến giờ phút quyết định có thể dìm họ xuống hố sâu. Nhưng dĩ nhiên, vẫn còn thời gian cho ĐT Anh thức tỉnh và ngăn chặn điều tồi tệ xảy ra.