Từng bốn lần liên tiếp đoạt danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất châu Phi, nhưng Yaya Toure chưa bao giờ được đánh giá cao bởi Pep Guardiola và một số nhà cầm quân theo trường phái bóng đá tổng lực hiện đại. Tiền vệ sinh năm 1983 sở hữu thể hình lý tưởng và kỹ thuật cá nhân hết sức điêu luyện, tuy nhiên anh lại để lộ khá rõ điểm yếu của mình, đó là lối chơi lười di chuyển trên sân, một nhược điểm không được phép xuất hiện trong bóng đá hiện đại.


Ngay từ những ngày đầu dẫn dắt Barcelona, HLV Pep Guardiola đã nảy ý định truyền bá cho đội bóng này lối chơi kiểm soát bóng. Để làm được điều này, tất cả các vị trí trong đội hình cần phải di chuyển hết sức linh hoạt, không ngừng nghỉ. Vai trò của tiền vệ phòng ngự trong đội hình của Pep Guardiola cũng được đánh giá rất cao. Họ không chỉ là cầu thủ biết cách phòng ngự tốt ở những tình huống tranh chấp tay đôi, mà còn phải thường xuyên di chuyển thông minh để nhận và phân phối bóng, cũng như khôn ngoan trong việc áp sát đối phương ngay khi họ nhận bóng trong tư thế quay lưng. Đó là điều mà Yaya Toure chưa bao giờ thể hiện được, cho dù anh được coi là một tiền vệ trung tâm đẳng cấp thế giới.

Vào mùa giải cuối cùng của Frank Rijkaard tại Nou Camp, Yaya Toure vẫn là trụ cột của đội khi anh đá chính trong 37 trận đấu mùa 2007/08 ở vị trí tiền vệ phòng ngự. Thế nhưng sau khi Pep Guardiola đến với Nou Camp, ông đã buộc phải mang về Seydou Keita và đôn tài năng trẻ Sergio Busquets lên đội một, như là phương án thay thế cho Yaya Toure trong tương lai. Ở mùa đầu tiên, tiền vệ người Bờ Biển Ngà vẫn đá chính trong 39 trận, nhưng Keita và Busquets cũng có tổng cộng 60 lần ra sân ngay từ đầu. Bước sang mùa giải tiếp theo, Yaya Toure chính thức bị mất vị trí khi anh thi đấu ít hơn cả hai tiền vệ kể trên. Đó cũng là giọt nước làm tràn ly khiến cho tiền vệ cao lớn này dứt áo đến Man City.


Sau những năm tháng thành công tại Etihad với việc hai lần lọt vào đội hình tiêu biểu của Premier League, Yaya Toure đã dần bước sang bên kia sườn dốc sự nghiệp, nhưng cầu thủ từng khoác áo cả Olympiacos và Monaco này vẫn giữ được đẳng cấp của mình ở từng tình huống chạm bóng hay dứt điểm. Không ít lần anh đóng vai trò cứu nguy cho Man City bằng những cú nã đại bác tầm xa hay chuyền dài vượt tuyến đặc sắc. Tuy nhiên đó không phải những phẩm chất mà một HLV như Pep Guardiola trông đợi ở một tiền vệ trung tâm, mà ông chỉ cần một cầu thủ phòng ngự chuyên biệt, với khả năng di chuyển không biết mệt mỏi và vì lối chơi tập thể.

Đã 8 năm kể từ khi Yaya Toure chia tay Pep Guardiola, tiền vệ sinh năm 1983 vẫn giữ nguyên lối chơi đủng đỉnh, chậm rãi ngày nào. Điều đó buộc Pep Guardiola phải ra tay trảm người em nhà Toure, một cách không thương tiếc. Đến cả một huyền thoại và mang quốc tịch Anh như Joe Hart cũng phải khăn gói quả mướp sang Italia, thì không có lý gì mà ông lại không thể đóng băng công thần như Yaya Toure trên băng ghế dự bị. Việc loại Yaya Toure khỏi danh sách tham dự Champions League chính là đỉnh điểm của nỗi thất vọng với anh, mặc cho trước đó HLV Guardiola đã nói rằng tiền vệ người Bờ Biển Ngà vẫn nằm trong kế hoạch của ông mùa giải này.


Yay Toure sẽ chỉ có thể tự trách chính mình, nếu như nhìn sang một trường hợp khác từ đội bóng hàng xóm: Đó là Juan Mata tại Manchester United. Cầu thủ người Tây Ban Nha được các CĐV Chelsea yêu thích nhất trong hai mùa giải liên tiếp, nhưng ngay sau khi Jose Mourinho trở lại Stamford Bridge, ông đã đẩy cầu thủ này lên băng ghế dự bị, trước khi bán anh sang Manchester United ngay ở kỳ chuyển nhượng mùa đông kế tiếp. Lý do của thương vụ này không được “Người đặc biệt” tiết lộ, nhưng ai cũng hiểu rằng khả năng phòng ngự hạn chế đã đẩy Mata ra đi.

Hơn 3 năm sau ngày hai bên đoạn tuyệt, Jose Mourinho đã trở thành thầy của Mata thêm một lần nữa, và khi mà ai cũng nghĩ rằng cựu cầu thủ của Valencia sẽ phải rời khỏi Old Trafford, thì anh lại bất ngờ giữ được vị trí đá chính, thay cho tân binh đắt giá Hendrikh Mkhitaryan. Tất cả là bởi Juan Mata đã chịu thay đổi. Anh chạy nhiều hơn và nỗ lực tham gia phòng ngự hơn so với trước kia, và những sự cải thiện tưởng chừng như đơn giản đó đã níu giữ sự nghiệp của anh tại Old Trafford, nhưng lại là thứ Yaya Toure không thể làm được. Vậy giờ trách ai đây, hỡi Yaya Toure?

Hàn Phi