- Lược sử chiến thuật bóng đá (Kỳ 3): Cambridge và sơ đồ 2-3-5
- Lược sử chiến thuật bóng đá (Kỳ 2): Sơ đồ 2-2-6 và phong cách Scotland
- Lược sử chiến thuật bóng đá (Kỳ 1): Chiến thuật kết hợp
(Bongda24h) - Có thể coi 2-3-5 là sơ đồ khởi nguồn cho bóng đá hiện tại, khi những vị trí trên sân được phân chia một cách hết sức rõ ràng để mỗi cầu thủ chỉ đảm nhiệm phần việc của riêng mình.
Trong cuốn "Hiệp hội bóng đá" của Caxton được xuất bản năm 1960, ông cho rằng chiến thuật 2-3-5 ra đời vào năm 1877. Trong tập 2 trang 432 của cuốn sách, ông nêu ra: "Wrexham, nhà vô địch cúp vô địch xứ Wales năm 1877 là đội bóng đầu tiên của xứ Wales, có lẽ cũng là đầu tiên trong toàn khối Liên hiệp Vương quốc Anh sử dụng chiến thuật với năm tiền đạo và ba người ở ngay sau để hỗ trợ phòng ngự".
Tuy nhiên, đại đa số ý kiến cho rằng sơ đồ 2-3-5 ra đời vào năm 1880. Trong nhiều cuốn sách viết về lịch sử bóng đá về sau, đa phần các tác giả đều cho rằng 2-3-5 là chiến thuật phổ biến trong quãng thời gian từ năm 1880-1920. Sơ đồ 2-3-5 còn được gọi là chiến thuật "Kim tự tháp" phổ biến ở Anh từ năm 1890 và cho đến những năm 1940, người ta vẫn thấy có một số câu lạc bộ sử dụng các biến thể của chiến thuật này. Thậm chí về sau, HLV Pep Guardiola cũng có lúc để Bayern Munich đá theo sơ đồ 2-3-5.
Đội tuyển Uruguay lên ngôi vô địch World Cup 1930 khi sử dụng sơ đồ 2-3-5. |
Sở dĩ 2-3-5 được đánh giá là khởi nguyên của bóng đá hiện đại bởi đây là chiến thuật đầu tiên tạo ra yếu tố cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Trong sơ đồ chiến thuật này, hai hậu vệ ở dưới cùng sẽ kèm những cầu thủ đá cánh của đối thủ. Còn ba cầu thủ tuyến trên chơi cao hơn sẽ lấp đầy khoảng trống bằng việc kèm những cầu thủ còn lại. Ở mặt tấn công, các cầu thủ ở tuyến giữa cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc tổ chức những cuộc tấn công, cũng như có thể băng lên ghi bàn.
Nhờ sơ đồ 2-3-5 kể trên, đội tuyển Uruguay đã vô địch Olympic vào những năm 1924 và 1928, cũng như World Cup năm 1930.
Quy ước về số áo truyền thống
Đây là phát kiến đầu tiên tiếp cận tư duy bóng đá hiện đại, khi những cầu thủ được chuyên môn hóa. Đồng thời, phát kiến này cũng giúp nảy sinh những quy ước về số áo của các cầu thủ mà vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Khi nhìn vào những Dani Alves, Gary Neville,... bạn sẽ thắc mắc vì sao những hậu vệ phải mặc áo số 2 và ngược lại, bạn cũng đôi lúc thắc mắc vì sao các hậu vệ trái mặc áo số 3. Chính phát kiến sơ đồ 2-3-5 đã dẫn đến điều này.
Ở thời sơ khai, số áo của các cầu thủ được quy định từ 1-11. Chỉ đến khi "thánh Johan Cruyff" xuất hiện với số áo 14, quy tắc về số áo mới thay đổi. Nhưng ở thời kỳ thịnh hành của sơ đồ 2-3-5, thủ môn mang áo số 1, hai hậu vệ lần lượt là số 2,3 và cứ thế tiến dần đến số 11. Nguyên tắc số áo sẽ tính từ phải sang trái.
Số áo truyền thống bắt nguồn từ thời kỳ sơ đồ chiến thuật 2-3-5. |
Về sau này khi các chiến thuật biến đổi, số áo của các cầu thủ cũng dần theo một "quy tắc ngầm" tồn tại từ thời sơ khai của bóng đá, đó là hai hậu vệ cánh thường mang số áo 2 hoặc 3. Những tiền vệ cánh thường mang số áo 7 hay 11, đó là số áo truyền thống của những cầu thủ thuộc thời kỳ chiến thuật 2-3-5. Đó là hai tiền đạo cánh. Tiền đạo trung tâm khi đó mang áo số 9, giải thích cho lý do vì sao những trung phong trong bóng đá hiện đại thường mang áo số 9.
Những cầu thủ số 10 và 8 khi ấy đóng vai trò thi đấu ngay bên cạnh "trung phong" số 9 trên hàng công. Họ có thể tự mình dứt điểm hoặc chuyền cho cầu thủ "số 9" ghi bàn. Vì vậy về sau này, những "hộ công" thường mang áo số 8 hoặc số 10. Đó là những số áo "truyền thống" được quy ước từ thời sơ khai của chiến thuật bóng đá với sơ đồ 2-3-5. Tuy nhiên về sau, quy ước này bị hủy bỏ với sự xuất hiện của Johan Cruyff. Dù vậy, những đội bóng Anh vẫn thường tôn trọng và duy trì quy tắc ngầm về số áo cho đến tận ngày nay.
Sơ đồ 2-3-5 có thể không được nhiều người biết đến như những biến thể sau này như sơ đồ WM, 3-5-2,... nhưng vẫn giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong lịch sử chiến thuật bóng đá. Bởi đây là lần đầu tiên sự cân bằng giữa phòng ngự và tấn công được quan tâm, cũng là lần đầu tiên quy ước về số áo của các cầu thủ.
Như Đạt
⇒ Theo dõi thông tin về Euro 2016 |
Có thể bạn quan tâm
- Ai mới thực sự là người phát minh ra pressing - "bóng đá tổng lực"? (Kỳ 2)
- Ai mới thực sự là người phát minh ra pressing - "bóng đá tổng lực"? (Kỳ 1)
- Điểm tin Bongda24h sáng 20/4: Jose Mourinho sẽ dẫn dắt đội tuyển Anh
- Điểm tin Bongda24h tối 19/4: M.U tỏ rõ quyết tâm chiêu mộ Renato Sanches
- Điểm tin Bongda24h sáng 19/4: Alli đi vào lịch sử Premier League