Barca khủng hoảng hàng thủ: Mặt trái của La Masia

Barcelona luôn tự hào về lò đào tạo La Masi danh tiếng của mình và họ cũng đã đứng trên đỉnh châu Âu nhờ bộ khung “cây nhà lá vườn” ấy. Thế nhưng những vấn đề trong hàng phòng ngự của đội bóng trong mùa giải năm nay đã cho thấy những góc khuất sau ánh hào quang.

Mùa giải năm nay đang chứng kiến hai hình ảnh trái ngược của Barcelona, khoảng thời gian đầu tiên chứng kiến phong độ tuyệt vời của đội chủ sân Nou Camp với mạch thắng liên tiếp và không để thủng lưới bất cứ một bàn nào ở La Liga. Tuy nhiên sau khi thất thủ 1-3 trong trận El Clasico, Barca bắt đầu cho thấy những vấn đề trong đội hình. Họ thi đấu trồi sụt khi để thua Celta Vigo và chật vật vượt qua Almeria sau khi bị dẫn bàn trước. Một nguyên nhân có thể thấy rõ dẫn đến sự đi xuống của Barca đó là hàng thủ của họ đã không còn vững chắc như trước.

Điều này là hoàn toàn dễ hiểu bởi trong tay HLV Luis Enrique có quá ít các trung vệ chất lượng. Pique thi đấu sa sút, Mascherano không phải trung vệ thuần tuý, Vermaelen chấn thương và chỉ còn lại đúng Mathieu là thi đấu ổn định. Sự ổn định đó giúp cho Barca giữ sạch mành lưới trong giai đoạn đầu, nhưng khi thời gian qua đi, trung vệ đã bước sang tuổi 30 này cũng không thể cứu Barca mãi được, và những bàn thua đến liên tiếp như một hiệu ứng domino.

Việc hàng thủ Barca sa sút nghiêm trọng khiến nhiều người bất ngờ, nhưng nếu như nhìn lại quá trình của Los Blaugrana trong những năm gần đây, có lẽ điều này chỉ là một hệ quả tất yếu của hiệu ứng mang tên La Masia. Gã khổng lồ xứ Catalonia từ trước tới nay luôn tự hào về lò đào tạo số 1 thế giới của mình. Theo thống kê, mùa giải năm nay Barca có tới 43 cầu thủ thuộc dạng “cây nhà lá vườn” đang thi đấu ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, nhiều hơn bất cứ đội bóng nào khác. Chính bởi thế mà Barca luôn vỗ ngực tự hào rằng họ đi lên đỉnh châu Âu bằng những sản phẩm do chính mình tạo ra, những cầu thủ thuộc thế hệ vàng như Messi, Iniesta, Xavi, Busquet, Puyol, Pique mà tên tuổi đã gắn liền với La Masia.

Cũng chính bởi sự tự hào đó mà có vẻ như Ban lãnh đạo đội bóng Catalonia chẳng mấy thiết tha tới việc mang về những cầu thủ danh tiếng ở hàng thủ. Đơn giản bởi họ đã có cặp đôi Puyol-Pique thi đấu quá xuất sắc, cộng thêm đó là nguồn nhân sự dồi dào từ lò đào tạo trẻ, chẳng có lý do gì lại bỏ ra một đống tiền để mua về những trung vệ mà họ không cần tới. Khác với các cầu thủ tấn công, các hậu vệ có hệ số ổn định cao hơn và sẽ là rất khó để có những sự thay đổi liên tục ở hàng thủ. Một cầu thủ phòng ngự đã thành danh thường có thời gian thi đấu đỉnh cao lâu hơn các đồng nghiệp ở hàng tiền vệ hay tiền đạo, đó cũng là lý dó mà Barca “làm ngơ” với việc gia cố hàng thủ suốt những năm tháng từ thời Frank Rijkaard, Pep Guardiola, Tito Villanova và Tata Martino.

Thế nhưng điều trái khoáy nằm ở chỗ Barca chỉ tin dùng những hậu vệ thuộc lò La Masia nhưng đã thành danh, còn những cầu thủ trẻ rất ít khi được trao cơ hội ra sân. Điều này là có thể hiểu được trong thời kỳ Puyol và Pique còn đang có phong độ đỉnh cao, thế nhưng vào mùa giải năm nay điều này vẫn lặp lại khi HLV Luis Enrique tá hoả đưa về những hậu vệ như Mathieu, một cầu thủ đã bước sang tuổi 30 và Vermaelen, một người bị Arsenal ruồng bỉ vì liên tiếp gặp chấn thương để “chữa cháy” thay vì tin dùng những cầu thủ trẻ. May thay Mathieu toả sáng và giúp Barca thoát nạn, nhưng khi cựu cầu thủ của Valencia đuối sức, những cầu thủ khác đều không thể giúp hàng thủ đội nhà trở nên vững chắc hơn.

Những Marc Bartra và Martin Montoya có tiềm năng nhưng họ có quá ít kinh nghiệm và chiếm được quá ít sự tin tưởng của các HLV. Luis Enrique được kỳ vọng là sẽ mang đến luồng gió mới với những cầu thủ trẻ bởi chính ông đã từng là HLV đội trẻ của Barca trước khi thay thế Tata Martino hè vừa rồi. Sự thật là HLV Enrique có trao cơ hội cho Bartra, nhưng đó là khi hệ thống phòng ngự của Barca còn đang hoạt động trơn tru, một khi đã lâm vào khủng hoảng, tuyệt nhiên các cầu thủ trẻ không còn được HLV Enrique để mắt tới nữa. Ở Barca các cầu thủ nói chung và các hậu vệ nói riêng có hai lựa chọn: một là vụt sáng khi được trao cơ hội và sẽ được đôn lên đội chính, hai là không thật sự quá xuất sắc thì mãi chỉ làm “kép phụ”. Cả Bartra và Montoya đều đã có những màn trình diễn không tồi khi được ra sân, nhưng họ không phải là những cầu thủ có thể lớn lên theo kiểu “một phát ăn ngay” như Iniesta hay người đàn anh Pique. Chính bởi thế họ không được trao cơ hội, và Barca mãi dính vào cái vòng luẩn quẩn của cái danh La Masia do chính họ tạo nên.

Con số 43 cầu thủ thi đấu ở các giải VĐQG hàng đầu của Barca là một minh chứng cho sự thành công của lò đào tạo La Masia, nhưng nó phần nào cũng phản ánh một thực trạng hiện tại của đội chủ sân Nou Camp về việc lãng phí tài năng của mình. Ngay cả một HLV đã có thâm niên 3 năm dẫn dắt Barca B như Luis Enrique cũng không tin tưởng vào các học trò trẻ tuổi của mình thì xem ra La Masia chỉ đào tạo để rồi xuất khẩu sang các đội bóng ngoài biên giới Catalonia mà thôi.

Thế Hưng

Nguyen The Hung