Kevin De Bruyne: Khi nghệ thuật kết hợp với sự hủy diệt

Kevin De Bruyne sắp chia tay Manchester City. Đây là một thực tế đáng buồn mà nhiều CĐV vẫn chưa muốn tin. Thậm chí nhiều người còn hy vọng ban lãnh đạo sẽ đổi ý vào phút chót và đề nghị anh gia hạn hợp đồng, thay vì để nó hết hạn vào tháng sau.

Sau lời chia tay đầy cảm xúc tại Etihad trong trận gặp Bournemouth hôm thứ Ba, nhiều khả năng sẽ ra sân lần cuối trong màu áo xanh ở vòng đấu hạ màn gặp Fulham vào Chủ nhật.

De Bruyne, người sẽ bước sang tuổi 34 vào tháng 6 là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất kỷ nguyên Premier League. Anh không chỉ góp công giúp Man City vô địch nước Anh 6 lần, mà còn thắp sáng giải đấu bằng những pha kiến tạo đỉnh cao, những bàn thắng quan trọng và lối chơi đầy năng lượng.

Suốt những năm tháng khoác áo Man City, De Bruyne không ngừng tiến hóa: Khởi đầu từ một tiền vệ chơi thấp, rồi vươn lên trở thành bậc thầy của những quả tạt ra cột hai, thử nghiệm ở vai trò “số 9 ảo” và cuối cùng là trở thành “người tiếp đạn” hoàn hảo cho Erling Haaland.

Để tri ân chặng đường rực rỡ kéo dài gần một thập kỷ, hãy cùng Trên đường Pitch nhìn lại 4 giai đoạn nổi bật trong hành trình của De Bruyne tại Man City.

Những ngày tháng đầu tiên (2015 – 2017)

Gần 10 năm đã trôi qua, hẳn nhiều người hâm mộ đã quên rằng De Bruyne từng chơi phần lớn mùa giải đầu tiên tại Man City ở vị trí... tiền vệ cánh phải. Thậm chí, anh còn được xếp đá cánh trái và ở cả trung lộ nữa.

De Bruyne đã chơi rất nhiều vị trí khác nhau ở mùa giải 15/16

De Bruyne đến từ Wolfsburg với lợi thế là một cầu thủ cực kỳ đa năng, điều mà anh đã thể hiện trong suốt quãng thời gian ở Man City. Nhưng ngay trong những ngày đầu tiên dưới thời HLV Manuel Pellegrini, anh đã bị yêu cầu chơi ở nhiều vị trí khác nhau.

Pellegrini từng mô tả De Bruyne là “một cầu thủ hoàn hảo cho đội hình của chúng tôi, nhờ khả năng sáng tạo và đe dọa khung thành đối phương”, sau khi anh ghi bàn quyết định vào lưới Sevilla ở Champions League trong một trận đấu mà anh khởi đầu bên cánh trái, được kéo lên đá tiền đạo và ghi bàn từ… cánh phải.

 Dù chơi ở vị trí nào, điểm chung là De Bruyne luôn xuất hiện ở khu vực 1/3 sân đối phương. Đó cũng là lý do khiến dư luận xôn xao khi Pep Guardiola lên nắm quyền và tuyên bố sẽ kéo anh xuống đá thấp hơn.

“Đó là một vai trò khác,” De Bruyne nói với Het Laatste Nieuws (Bỉ) khi Guardiola mới tới. “Không sao cả. Có một chút thay đổi, nhưng mọi thứ sẽ ổn thôi. Mỗi HLV có một chiến thuật riêng. Tôi không còn đá số 10, mà là một số 8 tự do và được di chuyển khắp nơi.” Anh và David Silva khi đó được yêu cầu chơi như những tiền vệ box-to-box, thay vì dâng cao như kiểu số 10 cổ điển.

Ban huấn luyện Man City sớm nhận ra rằng De Bruyne hụt hơi rõ rệt ở giai đoạn cuối mùa 16/17, một hệ quả tất yếu khi khối lượng di chuyển của anh tăng vọt so với mùa trước. Dẫu vậy, tiền vệ người Bỉ vẫn khép lại mùa giải với 18 pha kiến tạo tại Premier League, trong đó có một đường chuyền chéo sân đỉnh cao cho Raheem Sterling ghi bàn vào lưới Arsenal. Điểm đặc biệt ở chỗ, anh không hề nhìn về phía Sterling trước khi chuyền bóng.

Guardiola và các cộng sự luôn tin rằng De Bruyne và Silva là cặp đôi lý tưởng cho vai trò mới. Thậm chí, họ còn bất ngờ vì cả hai triển khai bóng lên phía trước nhanh và hiệu quả hơn kỳ vọng, đặc biệt trong những trận gặp đối thủ không chơi tử thủ. Đây là yếu tố khiến Guardiola rất thích.

Dần dần, công thức De Bruyne - Silva đá tự do phía trước một tiền vệ trụ trở thành khuôn mẫu cho thành công của Man City. Ngày nay, sơ đồ với hai số 8 chơi tự do đã trở nên phổ biến ở Premier League, nhưng cần nhớ rằng: Điều này từng là một cuộc cách mạng về chiến thuật.

“Man City của Guardiola sẽ vô địch Premier League với hàng tiền vệ ba người gồm một cầu thủ box-to-box và hai số 10 thuần túy, điều mà trước đây không ai dám nghĩ tới ở Anh,” cây viết Michael Cox từng nhận định trên ESPN năm 2018, khi dẫn lại ví dụ về việc tuyển Anh thất bại trong việc kết hợp giữa Lampard và Gerrard.

Nếu phải chọn vị trí sở trường của De Bruyne, đó chắc chắn là tiền vệ phải trong sơ đồ 3 người. Thú vị ở chỗ, đó lại là vai trò mà anh từng phải học cách thích nghi ở mùa đầu tiên với Guardiola.

Những năm tháng huy hoàng (2018 – 2020)

“Cậu ấy từng chơi ở vị trí tiền vệ phòng ngự trong trận gặp Chelsea,” Guardiola nói về De Bruyne hồi đầu mùa đó. “Cậu ấy có thể đá ở 4, 5, 6 vị trí khác nhau.”

Sự đa năng rõ ràng là chủ đề lớn nhất khi nói về De Bruyne khi mùa giải 17/18 bắt đầu. “Tôi đã quen chơi ở 6 vị trí khác nhau trong sự nghiệp, nên điều đó chẳng có gì to tát,” anh từng chia sẻ. “Tôi luôn thay đổi vai trò và không trông đợi điều gì khác. Với tôi, tất cả chỉ là cách mình cảm nhận và thích nghi mà thôi.”

Dù vậy, đây chính là giai đoạn De Bruyne thật sự làm chủ vai trò tiền vệ trung tâm kiểu box-to-box. Với các pha chạy chỗ phía sau hàng thủ của Sterling, Leroy Sane, Sergio Aguero và Gabriel Jesus, De Bruyne có thể tận dụng tối đa khả năng chuyền bóng siêu hạng của mình.

Nếu phải chọn một khoảnh khắc để tóm gọn mùa giải 17/18 của anh, thì đó có lẽ là đường chuyền dài không tưởng tới chân Sane trong trận gặp Stoke City. Bóng lướt qua 4 cầu thủ đối phương, nhưng chậm lại đúng lúc để cầu thủ người Đức đón lấy một cách hoàn hảo.

Mùa sau đó, De Bruyne dính chấn thương khá nhiều, nhưng vẫn kịp góp công lớn trong chuỗi 14 trận toàn thắng ở giai đoạn cuối mùa. Đáng nhớ nhất là pha kiến tạo như đặt cho Sterling mở tỉ số trong trận đấu sống còn với Crystal Palace giữa tháng 4.

Cũng trong giai đoạn này, De Bruyne bắt đầu hoàn thiện thứ vũ khí mang thương hiệu riêng: Những quả tạt vào cột xa từ rìa bên phải vòng cấm. Dù cuối cùng họ vẫn bị loại khỏi Champions League, Man City đã đánh bại Tottenham 4-3 trong trận tứ kết lượt về đầy kịch tính, nơi De Bruyne có tới 3 pha kiến tạo, trong đó có một quả tạt mẫu mực ra cột xa, thứ sau này tạo ra vô số bàn thắng cho đội bóng có biệt danh The Citizens.

Chiến thuật có thể thay đổi theo từng trận, nhưng hai ý tưởng chính là: Đưa De Bruyne xuống sát biên ngang bằng các pha chồng biên (overlap) hoặc chồng biên trong (underlap), hoặc để một cầu thủ khác giữ bóng ở cánh phải rồi nhả ngược ra sau cho De Bruyne, người luôn có đủ không gian để thực hiện cú tạt chết người, như trận gặp Brighton ở bán kết FA Cup, chỉ 11 ngày trước trận cầu kinh điển với Tottenham.

Mặc dù 19/20 có thể là mùa giải thất vọng với Man City (ít nhất là cho tới mùa này), thì đó lại là mùa giải xuất sắc nhất của De Bruyne trên phương diện cá nhân. Khả năng tạt bóng ra cột xa của anh thực sự đã lên một tầm cao mới.

De Bruyne đã ghi 11 bàn và có 20 kiến tạo ở Premier League mùa giải 19/20

Đó là mùa giải anh cân bằng kỷ lục 20 pha kiến tạo tại Premier League của Thierry Henry. Đến nay, De Bruyne vẫn khó chịu vì một pha kiến tạo thứ 21 bị ban tổ chức giải… không công nhận (dù sau này chính họ lại đưa pha bóng ấy vào video chúc mừng cột mốc 100 kiến tạo của anh). Mùa này, tưởng như Mohamed Salah cũng sẽ chạm đến cột mốc 20 kiến tạo, nhưng anh lại hụt hơi ở hai tháng cuối. Điều đó càng cho thấy thành tích của De Bruyne đặc biệt và khó lặp lại đến thế nào.

Tỷ lệ kiến tạo của De Bruyne trong 90 phút ở Premier League, tính từ mùa giải ra mắt

Mùa đó, anh cũng ghi một trong những bàn thắng đẹp nhất sự nghiệp: Cú vô-lê sấm sét vào lưới Newcastle. Bóng bật mép dưới xà ngang khiến cả sân St James’ Park phải câm lặng.

Chơi như một “số 9 ảo” (2020 – 2022)

Những quả tạt ra cột xa bất ngờ biến mất, nhưng đó không phải sự trùng hợp. Trong nỗ lực đứng dậy từ sự sa sút ở mùa giải 19/20, Man City đã thử nghiệm hệ thống mới với một “số 9 ảo”: Ban đầu là Jesus lùi sâu, sau đó là một loạt tiền vệ thay phiên nhau đảm nhận vai trò này.

De Bruyne cũng có thời gian chơi “số 9 ảo”. Nhưng trong mùa bóng 20/21, đôi lúc anh lại được đẩy về cánh trái. Khi tiền đạo lùi sâu còn hai cánh thì bó vào trong thay vì chạy sau lưng hậu vệ, các cơ hội tung ra đường chuyền chọc khe như trước cũng dần ít đi.

Các vị trí De Bruyne đã chơi từ mùa giải 20/21 đến 22/23 cho Man City

Trên thực tế, De Bruyne đã đảm nhận phần lớn công việc sáng tạo của đội ngay từ đầu mùa giải đó, một giai đoạn mà Man City vẫn chưa khá hơn là bao so với mùa trước. Khi Pep Guardiola bắt đầu chơi cẩn trọng hơn bao giờ hết để tìm kiếm sự ổn định, dường như chỉ có Joao Cancelo, Riyad Mahrez và De Bruyne là được “bật đèn xanh” để tự do sáng tạo. Tất nhiên, đó chính là vai trò mà De Bruyne cực kỳ thích thú.

Với chuỗi 9 pha kiến tạo trong 12 trận từ tháng 10 đến tháng 1, De Bruyne gần như “gồng gánh” Man City trong giai đoạn cả đội vẫn đang loay hoay tìm lại chính mình. Phong độ đó chính là cơ sở giúp anh bước vào bàn đàm phán hợp đồng mới. Bản hợp đồng khủng sau đó không đến từ cảm tính, mà từ số liệu: De Bruyne thuê hẳn một nhóm chuyên gia phân tích dữ liệu để chứng minh tầm quan trọng của mình với đội bóng, bởi đề xuất ban đầu từ CLB thậm chí còn thấp hơn cả hợp đồng cũ.

Kết quả? De Bruyne được tăng lương đáng kể. Một phần vì dữ liệu chỉ ra rằng nếu anh rời đi, cơ hội vô địch Champions League của Man City sẽ giảm mạnh, trong khi đối thủ nào có anh thì xác suất vô địch lại tăng rõ rệt.

Năm đó, Man City vào tới chung kết Champions League. De Bruyne có thời điểm chơi như một “số 9 ảo” ở vòng knock-out và ghi bàn, nhưng cuối cùng đội vẫn để thua Chelsea trong trận chung kết, nơi anh phải rời sân từ phút 60 sau pha va chạm mạnh với Antonio Rudiger.

Man City đã cố ký hợp đồng với Harry Kane từ Tottenham trong kỳ chuyển nhượng hè nhưng bất thành. Kết quả là sơ đồ không tiền đạo cắm tiếp tục được duy trì thêm một mùa nữa, và toàn bộ hàng công phải chia sẻ gánh nặng ghi bàn. Không bất ngờ khi 21/22 trở thành mùa giải duy nhất trong 10 năm ở Man City mà De Bruyne ghi nhiều bàn hơn là kiến tạo ở Premier League. Thậm chí, anh còn kết thúc mùa đó với tư cách Vua phá lưới của đội.

Anh ghi bàn ngay từ những phút đầu trong các trận gặp Manchester United, Liverpool và Real Madrid, thời điểm mà Man City thể hiện phong độ hủy diệt. Đặc biệt, anh ghi tới 4 bàn vào lưới Wolves (trong đó có 3 pha dứt điểm bằng chân trái) đúng vào ngày rộ tin Erling Haaland, một trong những tiền đạo hay nhất thế giới sẽ gia nhập Man City mùa tới.

Có lẽ không phải tình cờ mà De Bruyne hôm đó ăn mừng tại sân Molineux bằng cách tạo dáng yoga, màn ăn mừng đặc trưng của Haaland.

Kỷ nguyên Haaland (2022 – 2025)

Thời điểm De Bruyne cần ghi bàn nhiều hơn kiến tạo chỉ kéo dài chưa đầy một năm. Khi Haaland đặt chân đến Etihad, De Bruyne lập tức quay trở lại với vai trò quen thuộc: Một chuyên gia “dọn cỗ”.

“Đây có lẽ là pha kiến tạo hay nhất tôi từng nhận được,” Haaland nói về đường chuyền xé toang hàng thủ của De Bruyne trong trận ra mắt Premier League gặp West Ham tháng 8/2022. “Tôi chỉ cần chạy vòng qua trái bóng rồi đưa vào lưới. Tốc độ di chuyển của trái bóng thật hoàn hảo.”

De Bruyne thì nhìn nhận đơn giản hơn nhiều khi được hỏi về pha bóng đó. “Thực ra thì cũng không khó lắm đâu. Bạn chỉ cần nhìn ra khoảng trống rồi đưa bóng vào đó, cậu ấy chạy vào và ghi bàn.” Những đường chuyền chọc khe, thứ vũ khí sở trường của De Bruyne đã chính thức trở lại. Và anh cũng có dịp lôi lại những quả tạt xoáy ra cột xa từng khiến cả châu Âu phải ngả mũ.

Tất cả những đường kiến tạo và cơ hội mà De Bruyne tạo ra cho Haaland tại Premier League

Nếu phải chọn một trận để nói lên sự ăn ý giữa De Bruyne và Haaland, thì đó chắc chắn là trận thắng 6-2 trên sân Luton ở FA Cup mùa trước. Trong trận đó, Haaland ghi 4 bàn và tất cả đều đến từ những pha kiến tạo của De Bruyne. Kịch bản của trận đấu gần như được thiết kế riêng cho hai cầu thủ này: Thủ môn Stefan Ortega phát bóng lên cho Haaland, tiền đạo người Na Uy đỡ bóng lại cho De Bruyne rồi lập tức xoay người thoát xuống, và nhiệm vụ còn lại của De Bruyne là đưa bóng đến đúng chỗ.

De Bruyne đã kiến tạo 20 trong số 120 bàn mà Haaland ghi cho Man City, chiếm hơn 16%. Riêng ở Premier League, anh kiến tạo 12 trong 84 bàn của Haaland, tức hơn 14%. Thoạt nghe thì tỉ lệ đó có vẻ không “khủng khiếp” như người ta tưởng, nhưng nên nhớ rằng De Bruyne đã vắng mặt nửa mùa trước và cũng bỏ lỡ phần lớn mùa này vì chấn thương. Nhưng kể từ khi trở lại hồi tháng 1 năm ngoái, anh vẫn kịp có 10 kiến tạo, đủ để đứng hạng ba toàn giải dù chỉ đá 18/38 trận Premier League.

“Kevin De Bruyne đang khởi động và cả nước Anh đang run rẩy,” HLV Jurgen Klopp của Liverpool từng chia sẻ đầy hài hước trước trận đấu có sự trở lại của KDB. Trước đó vài ngày, anh chỉ đi dọc đường pitch để giãn cơ trong trận thắng nhạt nhòa 2-0 trước Sheffield United, nhưng hình ảnh ấy còn gây phấn khích hơn cả những gì đang diễn ra trên sân.

Quãng thời gian chơi bóng của KDB giảm đáng kể trong các mùa giải gần đây

Sang mùa này, De Bruyne tiếp tục vắng mặt gần hai tháng trong giai đoạn mùa thu và còn mất thêm vài tuần để lấy lại thể trạng. Điều này có thể là một phần lý do khiến Man City quyết định không gia hạn hợp đồng với anh.

Rõ ràng De Bruyne không hài lòng với quyết định đó. Nhưng đúng với phong cách quen thuộc, anh vẫn cống hiến hết mình trên sân. Trong trận gặp Crystal Palace tháng trước, khi Man City bị dẫn tới 0-2, chính anh là người vực dậy cả đội. De Bruyne thổi bùng ngọn lửa chiến đấu, tạo ra khác biệt và truyền cảm hứng cho cuộc lội ngược dòng 5-2. Anh lại “gánh đội” như đã làm không biết bao nhiêu lần suốt 10 năm qua. Đó chính là thứ khiến Man City rất khó để tìm người thay thế.

Ngay sau đó, anh ghi bàn duy nhất vào lưới Wolves để giúp đội bóng giành trọn 3 điểm. Và dù chơi mờ nhạt khi tái đấu Palace ở chung kết FA Cup, De Bruyne vẫn tạo ra hai cơ hội ăn bàn rõ rệt. Ngay cả trong mùa giải khó khăn nhất sự nghiệp ở Anh, anh vẫn dẫn đầu Premier League 24/25 về số lần tạo ra cơ hội dứt điểm trong 90 phút.

De Bruyne để lại dấu ấn không chỉ bằng những thống kê ấn tượng, mà bằng thứ bóng đá của riêng anh, nơi nghệ thuật và sự hủy diệt cùng song hành. Một mẫu cầu thủ rất khó để tìm thấy trong bóng đá hiện đại.

Theo New York Times