► Cập nhật lịch bóng đá Euro 2016 và kết quả VCK Euro 2016 mới nhất.

Tiền đạo Andriy Shevchenko trưởng thành đúng vào giai đoạn Ukraine mới giành độc lập từ Liên Xô năm 1991 và thời gian thấm thoắt trôi đi, anh dần trở thành hiện thân của quê hương mình, dẫn đầu trong thế hệ hậu cải tổ Perestroika. Sheva là người duy nhất trong lịch sử bóng đá Ukraine giành Quả bóng vàng châu Âu (Ballon d'Or). Các huyền thoại Oleh Blokhin và Ihor Belanov cũng đã có được vinh dự này lần lượt vào các năm 1975 và 1985 nhưng đại diện cho Liên Xô.


Một chính khách đã từng nhận xét rằng Shevchenko như thể một đại sứ hình ảnh của Ukraine ra toàn thế giới. Anh kết hôn với một người Mỹ, nhiều năm chơi bóng tại Ý và Anh, ký hợp đồng với thương hiệu thời trang Armani và nói được nhiều thứ tiếng khác nhau. Sheva đang giữ kỷ lục ghi bàn nhiều nhất cho Ukraine (48) và ra sân nhiều thứ 2 trong lịch sử ĐTQG (111 lần, chỉ sau Anatoliy Tymoshchuk). Tuy nhiên, đi cùng với niềm vui của anh là những vận rủi cùng những cái thở dài trong suốt quãng thời gian khoác lên mình chiếc áo vàng xanh.

Ở vòng loại World Cup 1998, dù Sheva ghi 4 bàn ở tuổi 22, Ukraine vẫn dừng chân trước Croatia sau hai lượt trận play-off với tổng tỉ số 1-3. 4 năm sau anh gần như một mình đưa Zhovto-Blakytni tới ngôi nhì bảng với 10 bàn thắng ở vòng loại cúp thế giới 2002 song đội bóng đụng ngay phải ông lớn Đức (những người sau đó về nhì ở VCK) tại vòng play-off và đành “nuốt hận vào tim” với kết quả thua chung cuộc 1-5 sau hai trận. Không chỉ có World Cup, các chiến dịch Euro của Ukraine và Sheva cũng nhuốm màu đen đủi.

Năm 2000, ĐT Ukraine thi đấu ổn định, bất bại cả 10 trận vòng loại của cúp châu Âu và đứng nhì bảng D chỉ sau Pháp. Nhưng trước đó họ từng trải qua những giai đoạn được xem là cận kề cái chết khi bị Nga dẫn 1-0 tới tận phút 87 rồi Sheva trở thành đấng cứu thế với pha lập công quý giá trong trận cầu tối quan trọng. Nhưng rồi mọi chuyện cũng đi vào ngõ cụt bởi bất chấp “cơn lốc phương Đông” mở tỉ số ở lượt đi ngay trên sân Slovenia, đội bóng của anh vẫn thua chung cuộc 2-3 ở loạt play-off.


Tới năm 2004, Ukraine rơi vào bảng đấu khó khi nằm cùng với Vua vòng loại Tây Ban Nha và Hy Lạp - đội sau đó đăng quang tại VCK. Rốt cục, họ chỉ có vị trí thứ 3 và sớm dừng bước. Nhưng phải thành thực mà nói với nhau rằng nếu như Ukraine ai cũng đạt tới hoặc chí ít là tiệm cận đẳng cấp của Sheva, mọi chuyện đã khác rất nhiều. Ở vòng loại năm đó, anh ghi 3 bàn thắng bao gồm cả pha rút ngắn tỉ số xuống 1-2 đặt Tây Ban Nha vào hoảng loạn ở phút 84 lượt trận áp chót.

4 năm sau, Ukraine rơi vào bảng đấu cực khó với sự hiện diện của cả Italia và Pháp chưa kể Scotland khó chịu. Việc họ sớm chia tay giấc mơ Euro cũng không có gì bất ngờ (đứng thứ 4). Nhưng chỉ tiếc cho Sheva bởi anh vẫn thể hiện phong độ chói sáng với 5 bàn thắng tại vòng loại, chỉ kém duy nhất Thierry Henry (1 bàn) ở bảng B của mình. Đáng nói hơn ở chỗ anh đã làm tung lưới cả ba đội dẫn đầu Italia, Pháp và Scotland.

Sau biết bao ngậm ngùi chẳng biết phân ưu cùng ai, rốt cục Sheva đã được giải cơn khát Euro vào năm 2012 khi Ukraine là đồng chủ nhà với Ba Lan và nghiễm nhiên vào thẳng VCK. Trong số 368 cầu thủ tham dự Euro 2012, Sheva chính là người có nhiều kinh nghiệm thi đấu quốc tế nhất với 17 năm gắn bó cùng Ukraine. Đổi lại, điều đó cũng khiến anh nhận phải nhiều nghi ngờ về phong độ khi chuẩn bị bước tới tuổi 36. Tuy nhiên, trong suốt chiều dài của giải đấu, cái tên Sheva vẫn thường trực trên môi người dân đất nước Đông Âu còn đôi mắt họ thì dõi theo bước chân anh cả trong và ngoài đường pitch.


Ukraine bước vào trận mở màn trước Thụy Điển đầy hứng khởi nhưng lại là đội bị lọt lưới trước bởi pha lập công của Zlatan Ibrahimovic. Đúng vào giai đoạn gian khó, lại là Sheva xuất hiện đúng lúc giúp đội nhà lật ngược thế cờ. Không còn tốc độ và nhanh nhẹn như một chú linh dương trong quá khứ nhưng hai pha đánh đầu thành bàn liên tiếp trong vòng 6 phút (55 tới 61) đã chứng tỏ bản năng săn bàn còn nguyên ở tiền đạo sinh năm 1976. Thậm chí, pha cân bằng tỉ số 1-1 còn cho thấy sự can đảm và quyết đoán hiếm ai sánh bằng của Sheva, điều dường như sẽ chẳng bao giờ có ở một lão tướng.

Khởi đầu như mơ nhưng (lại nhưng) chặng đường của Sheva cùng Ukraine lại không trải đầy hoa hồng. Khi mà người dân Ukraine còn đang tung hô Sheva như một người hùng quốc gia, ít ai biết anh đã dính chấn thương đầu gối trước Thụy Điển. Nén đau ra sân với Pháp sau đó vài ngày, đội trưởng của Zhovto-Blakytni vẫn chơi bóng bằng tất cả quyết tâm nhưng lại không có được sự hỗ trợ cần thiết từ các đồng đội xung quanh. Trong buổi tối giông bão tại Donbass Arena, Sheva như cánh chim đầu đàn lẻ loi còn Ukraine gục ngã và bị những cơn mưa trôi dạt về phía sau cánh cửa vào tứ kết Euro 2012.

Nỗi đau thua Pháp 0-2 càng nhân lên khi chấn thương đầu gối của Sheva càng thêm nghiêm trọng và đối mặt với nguy cơ bỏ lỡ trận quyết đấu với Anh sau đó 4 ngày. Nửa ngày trước khi nó diễn ra, các bác sĩ đội tuyển thông báo đầu gối của anh vẫn còn sưng và tập luyện đã khó khăn chứ chưa nói ra sân chiến đấu. Rốt cục huyền thoại sống của bóng đá Ukraine vẫn góp mặt nhưng chỉ trong khoảng 20 phút cuối và vết đau không cho phép anh đóng góp được nhiều.


Chúa trời như thể muốn trêu đùa với Sheva vậy! Ông ban cho anh niềm vui tột cùng với 2 bàn thắng vào lưới Thụy Điển nhưng rồi lại ban phát cả sự đau đớn và tinh thần và thể xác ở 2 trận sau đó với Anh và Pháp. Chỉ có Chúa mới đủ quyền năng tác động tới trọng tài để khước từ một bàn thắng hợp lệ của Ukraine trước Anh dù bóng đã đi qua vạch vôi. Tình huống đó diễn ra ở phút 62 khi tỉ số đang là 0-1 và nếu được công nhận, chưa chắc đội chủ nhà đã phải chịu trận thua chung cuộc qua đó dừng bước ngay vòng bảng Euro 2012.

Đó cũng là lần cuối cùng người ta thấy Sheva khoác áo ĐT Ukraine. Hình ảnh anh vẫy tay chào từ biệt khán giả tại Donbass Arena với quầng mắt sâu và buồn thăm thẳm vẫn còn ám ảnh nhiều người. Anh vẫn đôi lần xuất hiện trong những trận đấu giao hữu từ thiện nhưng nói không với nghề HLV chuyên nghiệp. Với những gì đã cống hiến, Sheva vẫn được xem là một trong những huyền thoại của bóng đá Ukraine và thế giới. Nhưng cần thêm một khoảnh khác vinh quang cùng quốc gia để sự nghiệp của “chú linh dương” không còn những dấu chấm than!

Xem lại Video bóng đá bàn thắng trận Ukraine 2-1 Thụy Điển (Vòng bảng Euro 2012):


Mạnh Hùng